1-күн – Бизлерди ҳақыйқаттан инталандыратуғын нәрсе
Мухаддес Китапта жазылған сөзлердиң ишиндеги мениң ең қатты унататуғын ўақыям – Ийсаның аяғын әтир май менен майлаған гүнакар ҳаял туўралы ўақыя (Лука жазған Хош Хабар 7:36-50).
Бул ўақыядан бизлердиң бар билетуғынымыз ол ҳаялдың “гүнакар” деген атағы. Өмириниң бир ўақтында ол Ийсаны ушырастырды. Усылайынша Оның қатнасыўы менен ол ҳаял өз гүнасын терең түсинип, ҳеш нәрсеге қарамастан кеширимге ийе болатуғыны туўралы Ийсаның ўәдесин алды.
Ҳаял әтир майға толған мәрмер ыдысты алып, Ийсаның аяғын майламақшы болып, Ол отырған үйге келди. Ол Ийсаның аяқ бетинде турып жылады. Көз жасларын Оның аяғына төгип, шашлары менен сүртти. Ол не ушын буны иследи? Буның жуўабы, өзиниң гүнасын терең сезиўи ҳәм Ийсаның оған кеширимге ийе болыў ўәдесиниң үйлесимлилиги оның бойында бурын болмаған сүйиспеншилик ҳәм миннетдаршылық сезимлерин пайда қылды. Әлбетте, бүгинги күнде бизлер Ийсаның аяғын әтир май менен майлай алмаймыз, бирақ бизлер Ол ушын төгилген өз өмиримиздиң әтир майын усына аламыз. Бизлерди усылай ҳәрекет етиўге талпындыратуғын нәрсе – өз гүналарымызды тереңинен түсиниўимиз ҳәм Ийсаның кеширимине бәрҳа ийе бола алатуғынымызды билиўимиз. Бул ҳақыйқый шәкиртликтиң тийкары болып табылады.
Шәкиртлик пенен байланыстыра алатуғын басқа да тәжирийбелер – руўхый тәртип, Хош Хабарды жәриялаў, билгенлеримиздиң ҳәммесин бөлисиў. Аўа, буның ҳәммесин устаныўымыз керек, бирақ бизлер ушын Өз өмирин қыйыў арқалы көрсеткен Ийса Масихтың сүйиспеншилигине деген исенимимиз, мине, усы бизлерди ҳақыйқаттан инталандыратуғын нәрсе. Павел бул туўралы Коринфлилерге жазылған екинши хаттың 5:14,15-аятларында былай деген: “Усылай ислеўге бизлерди Масихтың сүйиспеншилиги мәжбүр етеди. Өйткени бир Адам, яғный Масих ҳәмме ушын өлгенликтен, ҳәмме Оның өлимине шерик болған болады, деген жуўмаққа келдик. Аўа, Масих ҳәмме ушын өлди. Солай екен, жасап атырғанлар енди өзлери ушын емес, ал өзлери ушын өлген ҳәм қайта тирилген Масих ушын жасаўы шәрт”.
2-күн – Үлкен қапылар кишкене илмеклер арқалы ашылады
Оған берилген тапсырма өзине түсиникли ҳәм әпиўайы болып көринди: үлкен теңиз портына барып, теңизшилерден шәкирт таярлаў.
Демек, ол ойлаған жерине барды, көп жумыс иследи, бирақ әўметсизликке ушырадым… деп ол ишинен ойлаған еди. Бир неше айдан берли күшли дуўа еткеннен ҳәм аўыр мийнет еткеннен кейин ол өзин оқытқан адамға қоңыраў қылып, тек бир теңизшиниң Ийса Масихтың ҳадал шәкирти болыўға қызығыўшылық билдиргенин айтты. Тек биреў ғана. (Айтпақшы, тоғыз жас өспирим де үлкен қызығыўшылық билдирди – бирақ ол сол қалаға жас өспиримлер менен жумыс ислеўге жиберилмеди – сол себепли ол ушын олар әҳмийетли болды ма?).
“Сол жерде қалып, қызығыўшылық көрсеткен ҳәр бир адамға дыққат аўдар”, – деп устазы оған жуўап қайтарды.
Азмаз шолыў ислейик: ақыр-ақыбет, соншелли қызығыўшылық билдирген теңизши ким болып шықты? Хош Хабарды жәриялаўшыларды таярлайтуғын биринши рақамлы устаз. Ал қызығыўшылық билдирген тоғыз жас өспиримлер не? Олардың ҳәммеси төрт қурықлықтың үлкен бир бөлигинде хызмет ететуғын елшилер болды. Жаратқан Ийемиз усы адамның бир неше адамға дыққат аўдарыўға мәжбүр қылыўы арқалы не ислемекши болғанын билди ме? Бәсекилесип көриң!
Зехария 4:10 “Қурылыстың кишкене иси басланған күнди ким менсинбейди?” Ҳәммемиз, бәлким, усы айып бойынша өзимизди айыплы деп есаплайтуғын шығармыз. Не ушын бизлер бурын ҳеш ким көрмеген, көпшилик сүйенетуғын ең әжайып Устаздың дыққатын тек он еки адамға айрықша қаратқанын умытыўды таңлаймыз. Он еки ғана! Бирақ ҳеш нәрсеге қарамастан бул шебер жетекшилик жүзеге асты!
Үлкен қапылар кишкене илмеклер арқалы ашылады. Бул дегенимиз, кишкене адамлар топарына қосылып пүткил жүрегиңиз бенен хызмет етиўиңиз ўақтыңызды босқа өткердим деп ойлаўға жол бермейди. Өйткени Қудай әжайып ислерди әжайып жоллар менен ислеўди унатады.
3-күн – Пүткил адамзатқа жүректиң ашық болыўы
Жеке өзимиз хызмет етиў деген нени билдиреди? Көплеген адамлар сақлаў керек болған қәдемлердиң дизимин, белгили бир формуланы излейди, бирақ мен айтыўды қәлеген нәрсе оннан да тереңирек. Бул белгили бир уйымлар үгит-нәсият қылатуғын нәрселери ямаса жақсы пикирлеринен анағурлым әҳмийетлирек.
Бизлерде болыў керек болған ең биринши нәрсе – бул адамзатқа жүрегимиздиң ашық болыўы – ҳәр бир адамның қунлылығын баҳалаў.
Қудай ең жақсысын жақсы көрди ме? Ямаса атақлы адамларды ма? Бәлким, талантлыларды жақсы көрген шығар? Яқ! Не ушын Ийса Өзиниң баҳалы ўақтын ишки жан дүньясы тынышлық таппаған ҳаялға арнады? Не себепли Ийса Өзин Зилот деп атайтуғын Шимон менен бирге болғанын көргенин қәледи (ХХІ-әсирде зилотлар ҳүкиметтиң террористлик дизимине илинген болар еди)? Алпейдиң баласы Яқып не – бәлким ол Жаңа Келисимниң ең уялшақ, ҲЕШ ҚАШАН сораў бермейтуғын, ҲЕШ ҚАШАН сөз сөйлемейтуғын, қалған 11 шәкиртлердиң саясында жүретуғын ол да Ийсаның шәкиртлериниң бири болып таңланды емес пе? Расын айтсам, оны ҳеш қашан өзиңиздиң 12 шәкиртлериңиздиң қатарына таңламайтуғыныңызға исенимли болсаңыз да болады). Не деген бир түрли таңлаў! Оның әлемди ҳақыйқаттан жақсы көремен дегендеги айтпақшы болған дәлийли усы еди.
Ҳәр бир адам Қудай ушын баҳа жетпейтуғын қунлылыққа ийе болып ғана қоймастан, ҳәр бир адамның жарылқаў ҳәм пәтияның булағы бола алатуғын өзинше үлкен мүмкиншиликлери бар.
Усылайынша Қудай қоллана алатуғын адамлар дизимин дүзиўди қойдым. Өйткени ҳәр бир адамның Ийса Масихтың өзгертиўши күшиниң жолы арқалы шексиз мүмкиншиликлерге ийе бола алатуғынына көзим жетти.
Бүгин кеште, уйықламастан алдын Қудайдан барлық адамларға жүрегиңиздиң ашық болыўын сорап дуўа етип жатың.
4-күн – Исенимлерден қутылыў
Дәслеп басқаларға руўхый жақтан жәрдем бериўге ҳәрекет етиўди баслағанымда расын айтсам, ол ўақытта не ислеп атырғанымды билмедим. Менде ҳеш қандай жоба болмады, усылайынша ҳеш жетискенликке жетпедик. Ол адамлар менен қайтадан ушырасыўға қорықтым, гейде олардың келмегенин қәледим. Кейин дәл мен сыяқлы тәшиўишке түскен басқа топар адамларын ушырастырдым. Усылайынша биригип жоба қурыўға шешим қабыл еттик.
Бизлер жас масихыйдың бойында болыў керек болған қәсийетлердиң дизимин дүздик. Бизлердиң көз-қарасымыз бойынша Масихты Мухаддес Жазыўлар менен қоршалған, дуўа етиў, қарым-қатнаста болыў ҳәм гүўалық етиў өмириниң орталығына қойдық. Мен бир неше сағат бойы Мухаддес Китаптағы усы тақырыплардың ҳәр қайсысын изертлеп, мынадай сораўлар қойдым: Бул тақырып не ушын әҳмийетли? Ҳақыйқатында бул не туўралы? Мен буны өзимниң жеке өмиримде қалай қолланыўым керек? Буны басқаларға қалай жеткериўге болады?
Усылайынша, усыған шекем басқалар менен бөлисиўди қәлеген нәрселер мениң өзимниң жеке басымның исенимлери екенин түсиндим. Бул биреўдиң ойы ямаса өзим ойлаған ойлар емес еди. Буның ҳәммеси Қудайдың Мухаддес Сөзлерин оқып, изертлеў арқалы келген ҳақыйқатлар еди.
Егер сиз басқаларды шәкирт қылыўды қәлесеңиз, онда сизге дәл усылай ислеўди усынаман. Руўхый өмир сүриў ушын әҳмийетли деп есаплайтуғын нәрселерди жыйнаўға Мухаддес Жазыўлардан оқығанларыңызды ҳәм өзиңиздиң өмириңиздеги тәжирийбеңизди бириктирип жуўмақ шығарыўға бир неше сағат бөлгениңиз мақул. Усы бир үй тапсырмасын орынлап, исенимиңизди тереңлестиргеннен кейин, сизде басқалар менен бөлисетуғын нәрсе пайда болады.
5-күн – Қол жетимли болыў
Мен «Қудай сениң қәбийлетиңе емес, ал сениң қол жетимлилигиңе көбирек қызығушылық көрсетеди» деген мақалды баҳалайман. Бир күни екшембилик жәмәәттен қайтатуғын ўақытта шопаным қолымнан услап алып, өзине қарай бурып, мен ушын натаныс бир жас жигит пенен таныстырды. «Андрениң Ийса Масихқа исенгенине көп ўақыт болмады. Сол ушын оның руўхый өсиўине жәрдем бергениңди қәлеймен», – деди шопан. Сыртлай күлимсиреп, жыллы шырай көрсеткен болсам да, ишимнен бойымды қорқыныш бийлеўди баслады. Мен бе? Қалайынша? Мен бурын ҳеш кимди шәкирт қылмадым. Неден баслаўды да билмедим. Қателик жиберсем не ислеўим керек? Ал егер мен бул жигиттиң өмирин ўайран қылсам не?
Андре екеўимиз ушырасыў ўақтын белгиледик; Ол келмейди деп үмит еттим. Бирақ ол келди. Юханның биринши хатын оқып, оған үй тапсырмасын бердим. Ишимнен буның ҳәммесине қызығыўшылығы жоғалады деп үмит еткен едим. Ойлағанымдай болып шықпады. Ҳақыйқатында ол үй тапсырмасын таярлаўда жүдә жақсы жумыс иследи. Сол бир ушырасыўдан кейин Андре екеўимиз ҳәпте сайын ушырасатуғын болдық. Үй тапсырмаларына Андре жақсы таярланған сайын әсте-ақырын Қудай мени басқа биреўдиң руўхый өсиўи ушын қоллана алатуғынына исенимли бола басладым. Аўыр жүк болып басланған ис қуўаныш пенен жуўмақланды. Андре семинарияға оқыўға кирди ҳәм онлаған жыллар бойы шопан хызметин ислеп келди. Шәкирт тәрбиялаўдағы бул кишкене баслама мениң ҳақыйқый өмирлик мақсетиме көзимди ашты: “Көплеген гүўалар алдында меннен өзиң еситкен сөзлерди исенимли адамларға жеткиз. Сонда олар да басқаларға үйрете алады” (Тимофей 2-хаты 2:2).
Қудай мениң қәбийлетлериме қарағанда мениң қол жетимлилигимди пайдаланды. Ал сиз Қудайдың өзиңизди пайдаланыўына жол бересиз бе?
6-күн – Шәкиртликтен устазлыққа
Колледжге барыўдан бир жыл алдын Ийсаның изинен ериўди басладым. Сол ўақытта мен масихый емес едим, бирақ Қудайдың Сөзине қатты қуштар болдым. Колледж ушын руўхый жағынан жас болсам да, өсиўге деген талпынысым күшли болды. Сол ўақытта Қудай мени ўақтын ажырата алатуғын руўхый өскен исениўши менен дусластырған еди. Ол ҳаял адам мениң жағдайымды тыңлап, Қудайдың Сөзинен қалай ҳақыйқатты табыўға болатуғынын үйретти ҳәм өз өмири туўралы мениң менен бөлисти. Ол мен ушын бир неше сағатлар бойы дуўа етти. Ол мени Хош Хабарды басқалар менен бөлисиўге руўхландырды ҳәм Ийсаның адамларды қалай жақсы көретуғынын билиўге жәрдем берди. Усылайынша мениң жүрегим өзгериўди баслады; Мен де Ийса сыяқлы адамларды жақсы көриўди қәледим.
Усы ҳаялдың өз билимин бөлисиўге таяр болғаны мениң өмиримди түп-тамыры менен өзгертти. Қудай оның жәрдеми менен мени басқа жолға салды. Сол адам арқалы Қудай мениң жарақатыма шыпа бериўди баслады. Ол маған колледжден кейин Оған ерип жүриўге мүмкиншилик беретуғын тийкар салды.
Соннан берли сол исениўши ҳаял сыяқлы мен де басқалардың өзгериўине жәрдем бериўди қәлеп, ҳәрекет етип киятырман. Өйткени бир адамның өмирин өзгертиў арқалы басқалардың да өмирлериниң өзгериўине тәсир етиўимиз мүмкин. Әлбетте, гейде бул кишкене ис болып көриниўи мүмкин, бирақ ҳақыйқат мынада – бул Ийсаның бәрҳа ислеген иси еди. Салоникалыларға жазылған 1-хаттың 2:8-аятында айтылғанындай, бизлер Қудайдың Хош Хабарын ҳәм өз жанларымызды басқалар менен бөлисетуғынлардан болайық!
7-күн – Ақылға тийкарланған устазлық жобалары
Мен Владқа устазлық етиўди баслаған ўақытта оны не нәрсеге үйрететуғынымды анық билдим. Бирақ менде бул барыстың жуўмақлаўшы басқышы қандай болатуғынлығы туўралы көринис жоқ еди.
Влад екеўимиз үш жыл бойы бәрҳа ушырасып турдық. Өткен жыллар ишинде бизлер пәтимизди жоғалттық. Влад өз исенимине берик болды, ал мен болсам оның менен не ислеўди билмедим. Бир неше қолайсызлықлар болды, бирақ дослығымызды раслап оған киши исениўшилер менен ушырасыўды усындым. Влад келисим берди, бирақ арамыздағы бул сөз бир жыл өткеннен кейин ғана болған еди.
Егер бизлер өз шәкиртлеримиз бенен устазлық қарым-қатнасымыздың жуўмақланыўы туўралы алдын ала ойламасақ, онда адамларға инта жигер менен алға жылжыўға жәрдем бериўдиң орнына олардан узақласып кетиўимиз мүмкин. Бундай нәтийже адамларға Қудайдың оларға таярлап қойған нәрсесин қабыл етиўге мүмкиншилик бермейди. Керисинше, бизлердиң ислеўди қәлеген нәрсеге қарама-қарсылықты – ҳәрекетсизликти пайда қылады.
Биреўди шәкирт етип алатуғын ўақтыңызда бул устазлықтың қанша ўақыт аралығындағы миннетлемесин қабыл етиўге таяр екениңизди ҳәм қанша ўақтыңызды алатуғынын есапқа алың. Усы нәрселер туўралы алдын-ала шәкиртиңиз бенен мәсләҳәтлесип, биригип жоба қурың. Шәкиртлер менен қарым-қатнасты келешекти болжаў арқалы жуўмақлаған ўақытта бул ҳәр бириниң өмирлеринде жаңа тараўдың басланыўына алып келеди.
8-күн – Қудай менен үзликсиз байланыс қурыў
Әпиўайы масихый орта есап пенен дуўа етиўге үш ярым минут ўақыт жумсайды деп есапланады. Неге бизлер дуўа етиў мәртебесин пайдалана алмай жүрсиз? Бул тәртиптиң жоқлығы ма? Ямаса интамыздың азлығы ма?
Егер Қудайға баўыр баспасақ, дуўа етиў бизлер ушын қыйын болады. Бир ўақытлары дуўа етиў дегенди «Қудайды ишиңнен сезиниў» деп ойлайтуғын едим. Жаратқан Ийе менен беккем қарым-қатнас қурыўдың орнына дуўа етиў Қудайдың қолын басқарыўға арналған шынығыў сыяқлы болып қалды. Жансыз ҳәм ишти пистиретуғын дуўа дәри сыяқлы: дәми ашшы, бирақ пайдалы.
Қудай маған дыққат аўдармаған ҳақыйқатты, яғный Оның мениң менен сөйлесиўди қәлейтуғынын есиме салды. Қарым-қатнас қурыў – бул өзиңизди толғандыратуғын ойларыңыз бенен ямаса сезимлериңиз бенен жақын бөлисиў дегенди билдиреди. Қудайға бизлер туўралы айтқан анық нәрселерине ғана анық жуўап бериўимиз керек. Ол бизлерге Өзиниң Мухаддеслиги туўралы Өзиниң Мухаддес Сөзлери арқалы сөйлеўи мүмкин, бирақ бизлердиң бар ойымыз келеси айдағы үйдиң жал ҳақысын қалай төлеўге болатуғынына арналған. Сонлықтан бизлер Мухаддес Китапты ысырып, Оның мухаддеслиги туўралы емес, ал үйди жаллаў ҳақысы туўралы дуўа етемиз!
Өз мүтәжликлеримиз туўралы дуўа етиўдиң ҳеш жаман жери жоқ, бирақ Қудай бизлердиң Оны тыңлап, Оған ылайықлы жуўап бериўимизди қәлейди. Мысал ушын, биреўге: «Мен сени қатты жақсы көремен», – деп айттыңыз дейик, сол ўақытта сизиң усы сөзлериңизге жуўап ретинде: «Жумысымдағы ис ҳақыны көтереди деп үмит етемен» – дегенди еситтим деп көз алдыңызға келтирип көриң, өзиңизди қалай сезген болар едиңиз? Бундай сәўбетлер қарым-қатнастағы жақынлықты қәлиплестирмейди. Қудай менен қарым-қатнаста өсиў – бул ҳәрекет емес, бул жүректен шығатуғын барыс.
9-күн – Өмир бойы билим алыўшы (Өмирлик шәкирт)
Ол маған жылына үш рет хат жазып туратуғын ҳәм ҳәр бир хатында не жазатуғынын алдын ала болжаўға болатуғын еди. Ол бәрҳа күнделикли Мухаддес Китапты оқығанда билген бир неше қызықлы нәрселери туўралы, қандай гүна менен гүресип атырғанын ҳәм өзиниң Хош Хабарды жәриялаўдағы ҳәрекетлерин айтып жазатуғын еди. Жыл сайын үш хаттан келип туратуғын еди. Соңғы хаты, ол 103 жасқа толғанда келген еди.
Өзиниң 104 жасқа толғанын бир неше дослары менен байрамлаўға барды. Ол ҳәр бирине бирдей сораў берди. Оның сораўы: «Жақында Мухаддес Китаптың қандай аятын ядлап алдың?» – деген сораў емес, «Жақында сен Мухаддес Китаптың қайсы бөлимин ядлап алдың?» – деген сораў еди. Ҳәр бир достысының оның изи менен жүриўге деген интасы жоқары болғанлығына исенимли болың.
«Руўхый зейнетке шығыў» оның сөзлик қорында ямаса өмир салтында ҳеш қашан болмаған. Оның өшип, сөниўге деген нийети болмағанлығы анық. Оның өмир бойы билим алыўдан басқа мақсети болған емес. Егер Қудайдың сизге беретуғын нәрсеси болмаса, онда сиз неге өлип қалмайсыз?
Сулайман бизлерди ҳикметли сөзлериндеги 2:4 аятында «Көмилген ғәзийне киби ақтарыўға» шақырғанда, ол бизлерге қолымызға белди алып, Мухаддес Китапты қазып, ишинен билим алыўға ҳеш қашан тоқтамаўымыз керек екенин айтады.
Қартайған жастағы ҳаял өзиниң пүткил өмирин Қутқарыўшысын излеўге ҳәм Оған хызмет етиў ушын бағышлаған, усындай үлги бериў арқалы ол өзиниң жәмәәтине қандай йош бергенин көз алдыңызға келтирип көриң?! Ал енди өзиңиз туўралы ойланып көриң, сиз басқаларға қандай үлги көрсетип атырсыз? Белди қолға алып, қазыўды баслайтуғын ўақыт келмеди ме? Усы жылы қайсы бапты ядлап аласыз? Масих ушын қандай шыңларды бағытдырмақшысыз?
10-күн – Қушақты кең жайыў
Бизлерди, яғный қоршаған әлемге уқсамайтуғын Масихтың избасарларын «мухаддес» болыўға шақырады. Егер бул әжайып айырмашылық тек исениўшилердың арасында болса – мухаддес топарда – өзгериўге мүтәж әлем ҳеш қашан Масихтың өмир беретуғын қүдиретин сезбейтуғын болады. Бизлер тек исениўшилер менен ғана емес, сондай-ақ, Қудайға исенбейтуғынлар менен де батыл түрде қарым-қатнас қурыўға өтиўимиз керек.
Хош Хабардың бизлердиң өмиримизден Ийсаны еле билмейтуғынлардың өмирлерине қалай берилетуғынлығы туўралы еки тийкарғы қағыйдасы есиңизде ме?
Қарым-қатнас қурыў менен өмир сүриң.
Ал мухаддеслик пенен айрықша өмир сүриң.
Ийса Аспандағы Әкеге шәкиртлери туўралы дуўа еткен ўақытта былай деди: «Оларды дүньядан алыўыңды емес, жаўызлықтан, шайтаннан сақлаўыңды сорайман. Мениң дүньяға тийисли болмағаным сыяқлы, олар да дүньяға тийисли емес. Оларды ҳақыйқат пенен мухаддес қыл. Сениң сөзиң – ҳақыйқат. Сениң Мени дүньяға жибергениң сыяқлы, Мен де оларды дүньяға жибердим» (Юхан жазған Хош Хабар 17:15-18).
Егер бизлер Масихты еле билмейтуғынлар менен қарым-қатнас қурып атырып Ийемиз бенен бирге болсақ, мине тек сонда ғана Ийса Масих туўралы Хош Хабар бизлердиң әлемде тез тарқалатуғын болады. Ҳәзир отырып алып: «Қудай мениң әтирапыма Өзине исенбейтуғын қандай адамларды бирлестирип қойды? Олар менен қатнасты қалай баслағаным мақул ямаса оларды қалай жақсырақ таныўға болады?», – деген сораўларды қойып дизим дүзиң.
11-күн – Ҳақыйқый болмысты сақлаў
Адамларды исеними менен бөлисиўге үйретиў – шәкирт тәрбиясының тийкарғы бөлеги. Усы жыллар ишинде басқаларды шынықтырып, мына бир қызықлы қубылысты көрдим. Адамлар Хош Хабар менен бөлисиўди үйренгеннен кейин, олар Ийса туўралы сөйлескенде қалай ҳәрекет етиў керек екенин жийе умытады. Тилекке қарсы, тәжирийбелердиң өзи олардың тәбийийлигин жоққа шығаратуғын сыяқлы. Олардың даўысларының өзи бир ызасын келтиретуғындай болып өзгереди.
Әпиўайы күнниң өзинде сөйлескенде олардың даўыс ырғақлары қәлиплесип қалған ўаз айтыўшының пәти менен сөйлеседи. Бундай жағдайда адамлар усыны бирден сезип, өзлерин қолайсыз сезиўди баслайды. Бизлер шәкиртлеримизди өз дослары туўралы жеңил бөлисетуғын сыяқлы. Ийса туўралы да ҳеш қыйыншылықсыз сөйлеўге үйретиўимиз керек. Әдеттеги сәўбетлер тез ҳәм орынлы болыўы ҳәм ҳәзилге де жол бериўи мүмкин.
Соның менен бирге бундай сәўбетлесиў жуўап бериўге шақырады. Тыңлаўшылар сораў бериўди ямаса түсиник алыў мүмкиншилигин қәлейди. Хош Хабарды тарқатыў еки адамның сөйлесиўи болыўы керек ўақытта монологқа айналыўы жүдә аңсат. Басқаларға Ийса туўралы тәбийий түрде сөйлесиўге жәрдем бериў ўақтында Петрдиң усы бир сөзлерин есиңизде сақлаң: «Масихты «Ийемиз» деп, кеўиллериңизде айрықша қәстерлеңлер. Сизлердеги үмит ҳаққында сораған ҳәр бир адамға жуўап бериўге ҳәмме ўақыт таяр болыңлар. Деген менен, буны мүләйимлилик пенен, ҳүрмет көрсетип ислеңлер. Масихқа тийисли болған сизлердиң жақсы жүрис-турысыңызды жаманлап мазақ ететуғынлар уялып қалыўы ушын, ҳүжданыңызды таза тутыңлар» (Петрдиң 1-хаты 3:15,16).
12-күн – Зейин қойыўдың зор күши
Сизлерде хызметтиң күшли сырлы қоры бар. Бул масихый туўысқанларымыздың жүреклерин аша алады; бул Қудайға исенбейтуғынлардың гүманын жоқ қылыўы мүмкин. Бул сизлердиң жеке машқалаларыңыздың көлемин азайтады. Соның менен бирге, сизлер өзиңиздиң жасырын мүмкиншиликлериңизди пайдаланыўды үйрениў ушын семинарияға ямаса шегиниўиңиздиң кереги жоқ. Сол сырлы қор дәл ҳәзир сизлердиң қолыңызда – сиз оны басқа адамлар менен болған ўақытта да қоллана аласыз. Бул сизлердиң жеке зейиниңиздиң күши.
Масихыйлық бағдарламаларында ҳеш кемшилик жоқ. Дем алыстың қәлеген күнинде исениўшилер жәмәәттиң өсиўи, руўхый қәлиплесиў, жетекшилик қәбийлетин раўажландырыў, руўхый сыйларға ийе болыў, ақша менен жумыс ислеў ҳәм некени жақсылаў туўралы жыйналысларды өз жәмәәтлериңде ямаса Интернеттен таба алады. Ҳәммеси пайдалы. Бирақ, тилекке қарсы, бизлер Хош Хабар мәдениятына қәлеген дәрежемизде кирисе алмай атырмыз.
Қудайдың Патшалығына қәлипли бағдарламалардан да жоқары нәрсе керек. Бизлерге жеке зейнин көрсететуғын көплеген исениўшилердиң көп болғаны керек. Бизлер бир өмирдиң екинши өмирге тәсир ететуғын күшин сезбейтуғын сыяқлымыз. Сулайманның ҳикметлери 27:17-аятта былай деп айтылғандай: «Темир темирди қайрап өткир қылғаны сыяқлы, адам адамды жетик қылады». Дәл усы аятта айтылғанындай, адамлар бир-бирине дым жақын болған ўақытта ғана бир-бирин өткир қыла алады.
Ал сиз неден баслайсыз? Өзиңиздиң әлемиңизде сизлерди керек қылатуғын биреўди табыўды неге ойламаймыз?
13-күн – Тәўекелге бел буўыў
Тәўекелдиң ҳәр түри бар. Мысалы: егинди егип, оны жыйнап алмаў; масихыйлықты таслап мал-мүлктеги жетискенликке жетиў ямаса басқа динниң жалынлы избасарларына, өмири әўметсизликке ушыраған адам менен сөйлесиўдиң өзи тәўекел емес пе?!
«Әўметсиз адамлардың» өмирде жетискенликке қол жеткериўине жийе тосқынлық болатуғын нәрсе – бул менменлик. Бизлер масихыйлықтың тамыр жайып, жетискенликке ерискенин қәлеймиз. Бул барыста жақсы көриниўди қәлеймиз. Сонда әўметсизликке ушырайтуғын адамларға не ушын тәшиўишлениўимиз керек?
Бул жерде Ийсаның мысалын көрип шығайық. Ол Өзине адамларды таңлаған ўақытта олардың бай-дәўлетли, жоқары билимли болыўы керек деп талап қоймады. Оның тутқан жолы керисинше болды. Олардың бири салық кеңсесинде отырған Матта атлы салықшы еди (Матта жазған Хош Хабар 9-бап). Шәкиртлери басқаша айтқаны менен, Ийса кананлы ҳаял сыяқлы адамларды қабыл етти (Матта жазған Хош Хабар 15-бап). Ол, сондай-ақ, өзиниң мийриминиң арқасында бай ҳәм атақлы адамлар менен де ўақыт өткерди. Ол олардың сораўларына жуўап берип, олардың терис айланып кететуғынын билсе де үмит берди (Матта жазған Хош Хабар 19-бап).
Ийса олардың ислеген гүналарының көлемине, түр-түсине ямаса кемшиликлерине қарамастан қабыл етти. Оларды Өзиниң дийўалына илдирип қоятуғын жақсы олжа болады деп те ойламады. Ал бизлер усындай тәўекелге барыўға таярмыз ба?
14-күн – Павелди үлги етемиз
Басқаларды шәкирт қылыўдағы үлкен қыйыншылық – бул нени талқылаў керек екени ҳәм оны қалай талқылаў керек екенин билиў. Бәлким, мен «дақ түспеген, таза бет пенен» жумыс ислеп атырған шығарман ямаса басқалар меннен алдын салған иргетасқа тазадан герпиш өремен бе деп ойлаўым мүмкин. Сонда жас масихый менен қандай тақырыпларды қорғаў әҳмийетли екенин қалай шешиўге болады?
Римлилерге жазылған хаттың 15:14-аяты бул еки жағдай ушын да әжайып үлги болып табылады. Павел адамлар таңлаўы керек болған терең диний илимий мәселелерге байланыслы 14-аятты жазды, бирақ кейин ол оларға: «Туўысқанларым, ал енди сизлерге келсек, сизлердиң жақсылыққа толы ҳәм ҳәр түрли билимге бай екениңизге, әсиресе бир-бириңизге ақыл-нәсият бере алатуғыныңызға мен толық исенемен», – деген еди.
Мен бул аятты асырып айтылған ямаса «жағымпазлық» деп есапламайман. Павел Римге бармағанына қарамастан сол жердеги исениўшилердиң усы бир басламалары жақсы екенин мойынлады. Жазба ямаса жеке сөйлесиў арқалы оларға айтатуғыны көп болғаны менен оларды сол ўақытқа шекемги тәжирийбесиниң тереңлиги ушын мақтады. Бизлер ушырастыратуғын жас шәкиртлер олардың Масихтың жолындағы саяхатларында үйренгенлерин атап өтиў жолын қатты баҳалайды.
Бул аят соның менен бирге бизлердиң ушырасыўларымыздың мазмунын: минез-қулық, исенимлери ҳәм билетуғынлары туўралы әжайып түсиник береди. «Жүрек, бас ҳәм қол» мәселелерине дыққат аўдарыў бизлердиң Масихты билип, Оны танытыўға деген қуштарлығымызды арттырыўға жәрдем береди!
15-күн – Әҳмийетли нәрсени анықлаўды билиў
Сол күни февраль айының ақ боран күнлериниң бири еди. Қолыма алдын-ала таярлап қойған сабағымның китапшасын алып, бир топар жас аналарға Қудайдың қыйыншылықлар менен қалай жумыс ислейтуғыны туўралы терең ҳақыйқатларды үйретиў ушын жәмәәтке бардым. Ҳәммемиз орнымызға жайғасып отырып алғаннан кейин: «Ал, ханымлар, мен сизлерди усындай жағымсыз ҳаўа-райының таңында үйлериңизден шығып, үйде отырыўдан бас тартып, усы жерге келгениңиз ушын мақтаныш етемен», – деп айттым. Өйткени сол ўақытта қардың ушқынлап турғаны былай турсын, ҳаўа-райының әжайып күниниң өзинде кишкентай балаларды есиктен шығарыў қаншелли қыйын болатуғынын еске алдым.
Сабағымды жуўмақлағаннан кейин өзимниң тақырыпты жақсы ашып бергенимди сездим. Ҳәммеси тамам болғаннан кейин бир жас келиншек мени шетке қарай тартып алып кетти. Бәлким, ол Қудайдың ерки туўралы ямаса қыйыншылықта Ийемизге исеним артыў туўралы сораў бериўди қәлеген шығар, – дедим мен ишимнен.
«Люба, – деди ол, – мениң сизден «сизлерди мақтаныш етемен дегенди» еситиўимниң қаншелли әҳмийетли екенин билмейсиз ғо. Анамнан бундай сөзлерди ҳеш қашан еситпедим».
Оған тәсир еткен мениң жақсы таярлап қойған сабағым емес. Мениң Мухаддес Жазыўларды терең түсиндириўим де емес. Оған қатты тәсир еткени бир мәўритлик аналық мойынлаў ҳәм усы сөзлер оған жас ана ретинде Ийса менен бирге саяхат етиў ўақтында «алға қарай жылжыўы» ушын жигер берди.
16-күн – Қудайдың қолланатуғын қуралларының бири «Сәлемлесиў»
Бир күни балам екеўимиз бир ай алдын көшип келген қоңысымыз бенен оның төрт жаслы баласының сыртта турғанын көрдик. Өзимизди таныстырыў ушын олардың қасына бардық. Бес минутлық танысыўдан кейин ол маған күйеўи екеўи сөйлесип туратуғынын, бизлер менен ушырасып турыўға қуўанышлы екенин айтты. Бир неше ҳәптеден кейин мен оның менен баласын алып баққа бирге барыўды басладық. Бақта ол маған танысыўға еки мәрте баслама болғаныма қаншелли қуўанышлы екенин айтты; өйткени ол танысыўды қәлеген еди, бирақ бундай нәрсени ислеўге қатты уялған екен.
Усы ўақыядан кейин көплеген адамлардың басқа адамлар менен қарым-қатнасқа қумар екенин, бирақ шығып, сораўға батылы жетпейтуғынын түсиндим. (Қоңысым менен бар болған ортақ нәрсемиз – бул бизлердиң ортақ көшемиз, кишкене балаларымыз ҳәм өнер жолындағы досларымыз еди). Қоңысыларым бул аймақтағы жаңадан көшип келген шаңарақ болды ҳәм мен қоңысыма мийримлилик көрсеткен адамлардың бири болғанлықтан, ол мени өз ортасына қабыл етиўге таяр болды. Мен оның Қудай менен қандай қатнаста екенин билмеймен, бирақ ҳәзир арамызда дослық ҳәм терең байланыс орнап атыр. Қудайдың бул ушырасыўы маған биринши қәдем ҳәм ғамхорлық сыяқлы әпиўайы нәрселер, қолын созыўды қәлейтуғын уялшақ жүреклердиң бир нешиўине ийе болыў ушын қаншелли күшли болатуғынын үйретти.
17-күн – Не әҳмийетли: мақсетке жетиў ме ямаса адамларға жәрдем қолын созыў ма?
Гейде өзимниң мақсетлериме қол жеткериў ушын қатты умтылатуғыным соншелли, сол мақсетке жететуғын жолдағы адамларды умытып кететуғынымды мойынлайман. Буны мойынлаў жүдә қыйын, әсиресе адамлар менен жумыс ислеген ўақытта. Соның менен бирге мен адамлардың алдында шығып сөйлеў қорқынышы менен ҳәм ҳәммеге бирдей унаў нийети менен гүресемен. Адамларға унаў сезими Қудайдың маған тапсырып қойған мақсетлерине жетиўиме тосқынлық болыўы мүмкин. Демек кимди үлги ретинде алыўым керек? Ийса туўралы не айтыўға болады? Ол мақсетти орынлаўға умтылған адам болды ма ямаса халықтың адамы болды ма?
«…Мен бүгин ҳәм ертең жинлерди қуўып шығарып, аўырыўларға шыпа беремен, ал үшинши күни исимди жуўмақлайман» (Лука жазған Хош Хабар 13:32).
Ийсаның Өз алдына қойған мақсети болды: Ерусалимге жетип, гүналарымыздың өтеми ретинде атанақ ағашта өлиўи еди. Ҳеш нәрсе де – Ҳирод патшаның күши де, диний жетекшилердиң қарсылығы да – Ийсаның Өз мақсетине жетиўине тосқынлық ете алмады. Ол: «Мен мақсетиме жетемен», – деп анық айтты ҳәм айтқанын орынлады.
Соның менен бирге Ийса Ерусалимге қарай жол жүрип баратырғанда адамның ҳақыйқый мүтәжликлерин ҳеш қашан умытпаған. Яқ, ол жолда аўырыўларды шыпалады, жинлер менен гүрести ҳәм адамларға Қудайдың Патшалығы туўралы тәлим берди. Ол Өзиниң мақсетине қарай баратырса да, адамларды қатты жақсы көретуғын еди. Ийса – бизлердиң үлги тутатуғын Ийемиз.
18-күн – Қудайдан берилетуғын әжайып үстеме пайда
Мен ҳәптесине бир мәрте Мухаддес Китапты оқыў ушын, оны талқылаў ушын жыйналатуғын бир топар ер адамлар менен ушырасаман. Бул ушырасыўлардан сол ер адамлардың ҳәммеси өзлериниң руўхый өмирлеринде избе-излик пенен гүресетуғынын көрдим.
Мен усы гүреске қатнасатуғын ҳәр қайсысы менен усы бир үлкен ҳақыйқатты бөлисемен: узақ ўақыт бойы Қудай менен бәрҳа ушырасыў әжайып пайдасын береди. Жас ўақтымнан-ақ, егер адам узақ ўақыт бойы бәрҳа ақша жыйнап отырса кирис әжайып болатуғынын билгенмен! Сонлықтан бул Қудай менен күн сайын жеке ўақыт өткериўге арналған руўхый тәртипти қолланыў менен бирдей. Буның қайтымы бир неше есе болады!
Ҳәзирги ўақытта бизлердиң топар Нехемия китабын оқып атыр. Дийўаллар ўайран етилип, дәрўазалары бузылып, өртеп жиберилди – бул жерде көплеген адамлардың өмирин айтып турғандай ҳәм Нехемия адамларға дийўалларды қәлпине келтириўге ҳәрекет етиўин айтады. Тығылып қалыў – ярым жолға жетти дегенди билдиреди. Қурылысты жуўмақлаўға тосқынлық келтиретуғын түрли нәрселер шыға береди. Бул исениўшиниң өмирине уқсас емес пе? Өмирлик жолымызда жатырған тосқынлықларды ушыратқанда кеўлимиз түсип, қурылысты жуўмақламай таслап қоямыз.
Бирақ ярым жолда тоқтамаң! Қудай менен бәрҳа ушырасып, Оннан руўхый өсиў жолыңыздағы тосқынлықларды жоқ қылыўын сораң.
19-күн – Кеширимниң қуны
Кешириў аңсат деп ойламаң. Кешириў жүдә қымбатқа түседи. Кеширимниң қунын Жаратқан Ийемиз Өзиниң жалғыз Улы менен өтеди. Кеширим Ийса Масихтың өмирин қыйды. Кеширим сизге де қымбатқа түседи.
Мениң қәтерли исик аўырыўына шатылған биринши күйеўим баслықларына ҳәм кәсиплеслерине таратылған жала жабыў хаты ушын жумыстан шығарылды. Зейнет ҳақы төлемлери сол жумыс пенен байланыслы болды. Жумыстан шығарылғанлықтан ол олардан да айырылып қалды.
Мен: «Не болса да, Ийемизди алғысла!» – деп айттым. Оның орнына қатты ашыўға берилип, хат жазған адамға деген жек көриўшилик, өш алыў, адам өлтириў туўралы ойларым басым болғаны соншелли өзимнен өзим қорықтым.
Сол ўақытта қонақ бөлмеме кирип, қапыны жаўып, дуўа еттим. Жүрегимдеги барлық жек көриўшилик пенен гүресип болмасымнан бурын күнниң жарқырап шығып турғанын көрдим. Бул кеширимниң төлеми мениң сезимлик жағдайым болды. Бул мениң жүрегимди жаралады. Кешириў мени еркимнен айырды. Мен күйеўимди ақлап, хат жазған адамды жазалаўды қәледим. Бул тилеклерди бойсыныў ушын қурбан етиўим керек еди.
Дизерлеп отырған орнымнан жеңил турдым, өйткени Қудайдың жәрдеми менен кеширдим. Кешириў қымбатқа түссе, кеширмеў оннан да бетер қымбатқа түседи, усыны билип жүриң.
20-күн – Қарсы топылысқа шығыў
Қудай мени масихыйларға қарсы қуўдалаў күшейип турған елде шәкирт таярлаўға шақырды. Алған бетимнен қайтармайтуғын нәрсе не деп ойлайсыз?
Аспандағы Әкемиздиң бизлерге деген сүйиспеншилиги. Қудай бизлердиң өмиримизде айырым қыйыншылықларға жол берип, ақыр-ақыбет ҳәммесин жақсылыққа айналдыратуғынын терең түсинемиз. Римлилер 8:28.
Қудайға деген ҳадаллығым. Оның бизлерди басқаратуғынын, сақлайтуғынын ҳәм қорғайтуғынын түсинемен.
Қудайға исеним артатуғыным. Ол мениң барлық жағдайда Оған исенгенимди қәлейди. Мен Қудайдың Юсуптиң өмиринде қалай ҳәрекет еткенин көрип Оған деген исенимим артты. Юсуп әкеси ҳәм ағалары менен бирге болған ўақытта Қудай оның жанында болды, ол зинданға қамалған ўақытта да Юсуптиң қасында Қудай болды. Қудай бәрҳа оның менен бирге болды. Юсуптиң өмири өзгергени менен Қудай ҳеш өзгерген жоқ ҳәм оның өмирин сақлап, бәрҳа жақын болды. Бул бизлерге қандай жағдай болса да, Қудай бәрҳа қасымызда екенин ҳәм бизлерди ҳеш қашан тасламайтуғынын түсиниўге жәрдем береди.
Бизлердиң балаларымыз бенен бирге Масихтың избасарлары екенимизди ҳәм олар менен қыйын ўақытта бирге дуўа етип, ораза тута алатуғынымызды көретуғын Ийемиздиң қуўанышы. (Бул жерде бизлердиң балаларымыз да баслы хызметти атқарады).
Мухаддес Китаптағы қаҳарманлардың бизлерге жәрдем бериўи. Олардың мәселелери жийе аўыр болатуғын еди, бирақ олар Қудайдан бас тартпады. Бул бизлер ушын күшли мысал болып табылады.
Тимофейге жазылған хатта айтылғанындай Қудай бизлердиң өсиўимизге жәрдем берди, бизлерди жигерлендириў ҳәм илҳамның тийкарғы қайнар көзи болды. Бизлер ҳақыйқаттан да бир тутас, беккем уйымшыл жәмәәтпиз.
Усы жазғанларымның ҳәммесин Филип 3:14-аят раслайды.
21-күн – Уятсыз сүўретлер
Мен масихыйлар топары менен болған ўақытта, қайсы елде болсам да, уятсыз сүўретлер туўралы айтып қалсам, ер адамлар өз ис-ҳәрекетлери менен бул тақырыптың барлық жерде машқала екенин көрсетеди. Жас өспиримлер ҳәм қартайған адамлар усы сөзди еске алғанда тосаттан баслары салбырап төмен қарап отырады. Алынған сораўнамалар бул тақырып жәмәәт ишиндеги үлкен машқала екенин дәлиллейди.
Хызметимди енди баслаған ўақтымда мен бул тақырыпты қозғаўдан қатты уялатуғын едим. Ҳеш кереги жоқ тақырып. Шайтанның қорлаўы. Бизлер де кеўилге алып қаламыз. Соның менен, бул тақырыпқа қалай қарсы турыў керек?
Ер адамлар менен болған ўақытта усы тақырыпты қозғап көриң. Мениң сизлердиң жәмәәтиңизде буның менен гүресиўге уялатуғын ер адамлардың бар екенине ҳеш гүманым жоқ. Сизлер тек усы тақырыпты көтериң, сол ўақытта олар бул машқала менен гүресиўде жалғыз емес екенин билип ҳақыйқаттан жигерленетуғын болады.
Ер адамларға гүўалық айта алатуғынын, өзлери исеним артатуғын жолдас табыўына шақырың. (Мен өмиримде өзим жалғыз гүналарды жеңип көрген емеспен, егер мен исенетуғын туўысқанымнан мен ушын дуўа етиўин сорамасам, онда оларды жеңе алмаған болар едим). Яқыптың хаты 5:16-аят мен ушын теория емес.
Өзиңиздиң жәмәәтиңиздеги ер адамлар топарын усы тақырыптағы аятларды ядлап алыўға шақырың: Аюп 31:1, Жаратылыс 39:12, 2 Тимофей 2:22, Петрдиң 1-хаты 1:16 ҳәм т.б.
Басқалар менен өзиңиздиң уятсыз сүўретлер менен жекпе-жек гүресиңиздиң жобасы менен бөлисиң. Сиз өзиңиздиң ашық болғаныңыздың арқасында сол адамлардың сизге қалай баўыр басатуғынына таң қаласыз. Келешекте олардың өзлери сизге келип, сизге исеним артып, жеке машқалаларын талқылаўға ашық болатуғынына көз жеткересиз.
22-күн – Қудайға жақынлаў
Бир масихый маған «Сениң өмирлик хабарың қандай?» – деп сорады. Қудай бул сораўды маған бергизиў арқалы өмиримниң мәнисин түсиниўге жәрдем бериў ушын сол адамды қолланған сыяқлы. Қудайдың Яқып арқалы айтқан сөзлери жүрегимниң жетекши күшине айналды, онда былай айтылған: Қудайға жақынласыңлар, сонда Ол да сизлерге жақынласады. Ҳәй, гүнакарлар, қолларыңызды гүнадан тазалаңлар! Ҳәй, еки ойлылар, жүреклериңизди пәклеңлер! (Яқып 4:8).
Қудайға жақынлаў бизлердиң жүрегимизди Оның жүреги менен бириктириўди билдиреди. Қудайға жақынлап бизлер жасырын жердеги бөлмемизге жалғыз өзимиз киремиз ҳәм Оны ғана излеймиз. Ийса бизлерди сол жасырынлықты көрген Аспандағы Әкемиз бизлерди ашық түрде қайтарады деп ўәде етти (Матта жазған Хош Хабар 6:6).
Қудай бизлердиң Өзине жақын болғанымызды қәлейди. Өзиңиз үлги тутатуғын тулғаны көз алдыңызға келтирип көриң. Бәлким, сол адам туўралы көп нәрсени билгениңиз бенен, сол адам менен ҳеш қашан жеке қарым-қатнаста болмаған шығарсыз. Мине, дәл усындай қарым-қатнастың түрине Қудай бизлерди шақырады!
Забурдың 22-бабында шопанымыз бизлерди жасыл жайлаўға жатқызар, тыныш ағын суў бойына алып барады деп айтылған. Өмирдиң түрли қыйыншылығында бизлердиң биринши жуўабымыз Ийсаға жақынлаў болыўы керек. Бүгин Ийса менен бирге азмаз ўақыт өткериўди жобаластырың. Устаз бенен бирге тыныш жерде ушырасыўға ҳәрекет етиң. «Мәңгилик өмир – бул Сени, жалғыз ҳақ Қудайды ҳәм Сен жиберген Ийса Масихты билиў» (Юхан жазған Хош Хабар 17:3).
23-күн – Жақсылықта руўхый өсиў
Көплеген адамлар қыйыншылыққа дус болғанда буны үлкен жақсылықтың келетуғын ўақты ретинде қабыл етеди. Бирақ жақсы мәўритлер руўхый өсиў мәўрити бола ма? Өмирдиң өзи бизлерди байытып, раўажландырыўға арналған. Жақсы ўақыт, жаман ўақыт болсын олардың барлығы бизлердиң өсиўимизге арналған. Жақсы ўақытта Қудай менен бирге өсиўге арналған усы бир көрсетпелерге дыққат аўдарың.
Қуўанышқа толып қосық айтың. Егер ўақытты жақсы өткерип атырған болсаңыз, онда қосық айтың. Қудайдың жақсылығын байрамлаң ҳәм Оған қуўаның. Өйткени тек усы нәрселер ғана сизиң бар дыққатыңызды Оған бағытлайтуғын болады.
Өмириңиздиң жақсы мәўритлерин сый ретинде қабыл етиң. Бизлерге унайтуғын нәрсе, әлбетте, ол – сыйлық, мийрим. Бизлер жақсылықты ислей алмадық; бизлер оны тапқан жоқпыз; бизлер буған ылайық емеспиз. Сыйлықты ямаса Сый бериўшини миннет ретинде қабыл етпең.
Қудайға жақын болың. Жақсы ўақытларда Қудай бизлерге терең дем алыўымыз ушын Өзиниң қатнасыўы менен тынышлықты, сергекликти ҳәм қулақ салып Оны тыңлаўға мүмкиншилик береди. Өмиримиздиң тыныш ўақытлары сақланатуғын жерге уқсайды – келешектеги сынақлардан өтиў ушын зәрүр болған нәрселерди жыйнаўға арналған.
Руўхый тәртипти сақлаң. Бизлердеги молшылық ҳәм бахыт сезимлери дыққатымызды Қудайдан басқа жерге қаратып жибериўи мүмкин. Сизлердеги қәлиплескен қандай тәртип ҳәм таңлаў тамырыңызды Масихқа тереңирек жибериўге пайдасын тийгизеди? Өмириңиздиң жақсы мәўритлеринде усы тәртипти устаның.
Жақсы мәўритлердиң басқарыўшысы болың. Қудай Өзиниң Патшалығының алға жылжыўы ҳәм бизлердиң руўхый раўажланыўымыз ушын жақсы мәўритлерди басқарыўымызды қәлейди. Жақсы ўақыт – мәңгилик рәҳәт алыўға ҳәм өзиңизди раўажландырыўыңыздың әжайып қор түри болып табылады.
24-күн – Ўақтында айтылған сөз
«Сизлерге және де айтатуғынларым көп, бирақ ҳәзир сизлер көтере алмайсызлар» (Юхан жазған Хош Хабар 16:12).
Аўа, бизлердиң айтатуғын сөзлеримиз әҳмийетли, бирақ бул сөзлерди ўақтында айтқан болсақ, онда олар әпиўайы айтылғаннан гөре ўақтында айтқанда әҳмийетлирек болыўы мүмкин.
Ийсаның шәкиртлерине айтатуғынлары көп болды. Буның ҳәммеси керек болды, бирақ Ол айырым нәрселерди жасырды. Ийсаның барлық тәлимин басшылыққа алатуғын ўақытты сезиў қәбийлети жүдә жоқары болды. Ол адамларды өзгертетуғын жалғыз ҳақыйқат емес, керисинше дәл ўақтында айтылған ҳақыйқат екенин билди. Полат бағана көтере алмайтуғын аўыр жүкке дус болғанда бүгилип қыйрайды. Сол сыяқлы ўақытсыз айтылған сөз адамның жан дүньясына да кери тәсир етиўи мүмкин.
Ҳәр бир адамға оқыўға арналған айрықша бир китап сыяқлы. Мен ол адам туўралы билиўим ушын оған сораўлар бермесем, онда оның қаншелли шыдамлы екенин қаяқтан биле аламан. Мениң оның шыққан ата-теги туўралы, Қудайдың сол адамға деген қандай мақсети бар екенин ҳәм оны айрықша не қызықтыратуғынын билиўди қәлеймен. Қысқаша айтқанда, мен түсиниўди қәлейтуғын нәрсе ол адамның жүрегиниң қандай екени.
Сонлықтан, мен достыма оны жаралаўы мүмкин болған ҳақыйқатты айтыўға мәжбүр болған ўақытта өз-өзиме «оған ҳақыйқатты айтайын, бирақ еле емес» деп айтыўыма болады.
Және бул қәлипли нәрсе!
25-күн – Хызмет етиў арқалы тәлим бериў
Мухаддес Жазыўларды үйретиў ҳәм үлги қылыў арқалы шәкирт болатуғынларды Масихтың хызметшиси болыўға шақырады.
Бизлер өзимизди хызметши сыяқлы тутсақ, адамлар буны миннетли түрде көреди. Бир қалада хызмет еткен ўақтымызда устазлық қылған алты шәкиртимиз мениң үйимниң төбесине көтерилип, науадағы жапырақларды тазалады. Сол ўақытта олардың ислеп атырғанларын көрген қоңысым: «Бул адамлар неге сениң жумысыңды ислеп атыр?», – деп сорады. Олардың масихыйлық оқыў бағдарламасында хызмет етиўге көп дыққат аўдаратуғынын айтканымда қоңысым басын шайқап кеткен еди. Кейинирек усы шәкиртлерим мениң қоңысымның үйиниң төбесине шығып тазалап берген ўақытта оның жүреги Хош Хабарға ашылды. Ҳақыйқый хызмет дегени усы!
Хызмет етиў жүдә қолайлы. Мине, сизлерге және бир неше усыныслар усынар едим:
Қара жумысты ислеўге ҳәрекет етиң. Батыс жәмийети ушын бул қыйын тапсырмалардың бири болыўы мүмкин. Жоқары билимли ҳәм табыслы адамлардың өзи әмелий дәрежеде хызмет етиўди үйрениўи керек.
Қол жетимли болың. Хожайын шақырған ўақытта үй хызметкери дәрҳал қасында болыўы керек. Сол сыяқлы масихый да Қудайға ҳәм басқаларға қол жетимли болыўға миннетли.
Сезимтал болың. Хызметши басқалардың мүтәжликлерин көрип, не ислеў керек екенин сезгендей, бизлер де усылай ислеўимиз керек.
Сизден талап етилгеннен артығын ислең. Бизлердиң ўақыт пенен жумыс ислейтуғын жәмийетимизде адамлар тек өзлеринен талап етилетуғын нәрсени ислейди, айтылған жумыстан артығын ҳеш қашан ислемейди. Ҳақыйқый хызметши не ислеў керек болса, соны ислейди ҳәм оны артығы менен ислеўге ҳәрекет етеди.
26-күн – Өмирлик шериклес болыў
Өзиңиз исеним артатуғын ҳәм қандай жағдай болса да ашық бөлисетуғын нағыз достыңыз бар ма? Сизиң жақсы тәреплериңизди асырып, масихыйлық өмирди сизге үгит-нәсият қылатуғын ҳәм өзиңиз ашық түрде гүўалық ете алатуғын достыңыз бар ма? Ямаса дым болмаса бир адамға усы қәсийетке сай дос бола аласыз ба? «Шериклес болыў» – буны жүзеге асырыўдың жолы.
Бул өз-ара өсиў, қоллаў ҳәм есап бериў ушын бәрҳа ушырасыўға миннетлеме беретуғын еки адамның қарым-қатнасы. Тек Мухаддес Китапты изертлеп ғана қоймастан, шериклеслер бир-бирине «…ортақ болған қутқарылыўымыз ҳаққында жазыўды жүдә қәлеген едим. Енди исениўшилерге бироталаға берилген Ийсаға деген исеним ушын гүресиң деп, сизлерге нәсият етип жазыўға мәжбүр болдым» деп есаплайтуғынлар (Яҳуда 1:3).
Шериклеслериңиз бенен қатарласып дуўа етиўге кирискенде, Қудайдың қалай жумыс ислейтуғынына таң қалатуғын боласыз. Яқып 5:16-аятында былай деп жазылған: «Солай етип, шыпа табыўыңыз ушын, бир-бириңиздиң алдыңызда гүналарыңызды мойынлаңлар ҳәм бир-бириңиз ушын дуўа етиңлер. Ҳақ адамның дуўасы жүдә күшли тәсирге ийе». Жеке өзим ҳеш қашан үлкен гүнаны жеңе алмаған болар едим. Исенимли достым мен ушын жалынлы түрде дуўа еткенде ғана жеңиске жеттим.
Исенимли шериклес мыналарды ислеўге:
Ҳәр ҳәптеде ямаса бәрҳа ушырасып турыўға.
Өткен тақырыплар бойынша жуўмақлаўшы жумысларды ислеўге.
Бир-бирине ҳадал болыўға ҳәм бир-бирине есап бериўге.
Бир-бири ушын дуўа етип, жигерлендириўге.
Жыйналыслар арасында бир-бири менен сөйлесиўге.
Қудай жетекшилик еткендей, олар да басқа адамлар менен усы барысты қайталаўға.
Бир-бири туўралы мағлыўматларды сыр тутыўға миннетли.
Бирге саяхат қылатуғын болсаңыз, онда Ийса екеўиңизди де Қудайға деген әжайып сыйыныўға жетелейтуғын болады. Саяхатларыңызда сизлердиң бир-бириңизге деген исенимиңиз артып, зор жақсылыққа жететуғын боласыз. Өз-ара ҳеш қандай сыр болмай, бир-бириңизге ашық болыўға үйренесиз. Масихыйлық өмиримизди жалғыз өткериў бизлерге буйырмаған, усыны билип жүриң.
27-күн – Өз тәжирийбемнен
Бир неше он жыллыққа созылған шериклик өмиримди еске алғанда өмирлик әҳмийетке ийе мына бир сабақлар еске түсип тур:
Мени жигерлендиретуғын 3 аят:
1. Матта жазған Хош Хабар 28:19 Маған сол жерге барыў буйырылды. Бул түрли мәдениятлардың бирлесиўи, «натаныс» жерлерге барыўды қамтыўы мүмкин.
2. Матта жазған Хош Хабар 28:20 мен шәкирт тәрбиялаған ўақытта Қудай қасымда болатуғынын айтады. (Мениң айтқаныма исенсеңиз болады, өйткени масихыйлық өмиримде руўхый өсиўим ушын Қудайдан көп мәрте жәрдем сорағанымда усы аят маған жигер берди).
3. Ийшая 60:22 – көрнекли шығарма – Ең әпиўайы әҳмийетсиз жүрген адамның өзинен күшли мүмкиншилигин көриў.
Мен алған 3 сабақ:
1. Адамдар бар жерге барыў. Оларға шәкирт болыў дегенниң не екенин айтып, оларды шәкирт болыўға шақырыўға басламашы болыў.
2. Оларды үйге шақырыў, шәкиртликтен бөлек мениң өмиримниң басқа да көплеген тәреплерин көриўге мүмкиншилик бериўим кереклиги. Өйткени шәкиртлик – бул жаралы жүреклерди ҳақыйқат пенен толтырыў ғана емес. Салоника 1-хаты 2:8.
3. Ҳәр биринен әжайып нәтийжелер көремен деп күтпеў, олар өзлери қәлеген дәрежеге жетеди. Кейинирек, егер мен олардың өмирлеринде болмасам да, олар өсиўин даўам етиўи мүмкин.
Мен жиберген 3 қателик:
1. Шәкирт тәрбиялаў жүдә аўыр ямаса қыйын тапсырма деп айтып күшли шәкиртлерди қорқытып алыўым.
2. Шәкиртлердиң айырым машқалалары тез шешимин табады деп күтиўим. Шыпаланыў гейде узақ ўақытты талап етеди.
3. Дым көп сөйлеп, дым аз қулақ салып тыңлаўым. Яқып 1:19-аят маған керекли дүзетиўди берди.
28-күн – Жаңа қәдем
Мен ушын масихыйлыққа жаңа қәдем басқан адамға Мухаддес Китапты түсиндириўден артық бахыт жоқ. Ҳәдден тыс жүклемеў ушын, соның менен бирге сол адамға сөз бенен өз-ара ҳәрекет етиўине жәрдем бериўим ушын бир әпиўайы үш қәдемли жолды сизлер менен бөлиспекшимен.
Биринши қәдем: аяттағы гилт сөзлерди, гәплерди, тийкарғы ойды табың. Бул ушын сәйкесликлер, түсиндирмелер ҳәм ҳәр тәрептен билим мағлыўмат беретуғын сөзликлер сыяқлы тийкарғы қураллар қолайлы болыўы мүмкин. Бундай бөлеклер нени билдиреди? Олардың аятлардың қалған бөлегине қандай қатнасы бар екенин көрсетеди.
Екинши қәдем: аятларды өз сөзиңиз бенен жазың. Әлбетте, оны қәлеген адам көширип ала алады, бирақ сол аятты өз сөзиңиз бенен жеткериў оны анық түсингениңизди билдиреди.
Үшинши қәдем: оқыған аят сизди қандай ҳәрекетке ийтермелейтуғыны туўралы өзиңизден сораң. Сөздиң мәнисине сүйене отырып, «мен буны ислеймен» деген сөзди жазың. Өйткени «Мен буны ислеймен» деген аяттың арқасында Қудайды алғыслайман, гүнаны мойынлайман, Қудайға шүкиршилик етемен, Оны тереңирек қәстерлеймен, қандай да бир ис-ҳәрекет ислеймен, Оған исенемен, аятларға жуўап бериўдиң санында шек жоқ. Қудай бизлерге Мухаддес Китапты оннан оқығанымызды умытып қалыў ушын бермегенине исенимли болың. Үшинши қәдем бизлерди Мухаддес Китапты жаппастан бурын оқығанларға жуўап бериўге мәжбүр етеди. Ўақыт өтип бул ҳәрекет масихыйлыққа айналыўға алып келеди.
Келешекте жаңа исениўши Мухаддес Китапты изертлеўде көплеген жаңа қәдемлерди қосатуғын болады. Бул жақсы баслама емес пе?!
29-күн – Ал сиз басқалар менен нени бөлисип атырсыз?
Бизлер устаз бериўши болғанлықтан, шәкиртлеримиз тек бизлердиң күшли тәреплеримизди қабыл етип, басқалар менен бөлискенин жөн көремиз. Бирақ соның менен бирге шәкиртлеримиз бизлердеги бар болған ҳәлсизликлеримизди қабыллап алыў қәўпи де бар. Күшли тәреплеримиздиң орнына ҳәлсизликлеримизди бөлисиўден қалай аўлақ бола аламыз?
Бириншиден, бизлердиң гүналарымыз бенен гүресиўимиз шәкиртлик қарым-қатнасымызға тәсир ететуғынын түсиниўимиз керек. Бул соқыр дақларды көриўге жәрдем бериў ушын бизлерге жетик исениўшилердиң түсиниги ҳәм көз-қарасы зәрүр. Бизлер исенимли досларымыз бенен гүнамыз туўралы ашық сөйлескенде басқалардың ҳәлсиз тәреплерин көбейтиў итималлығы аз болады.
Екиншиден, бизлер өмиримиздиң руўхый тәрепимизди тексериўимиз керек. Тәбийий әлемдеги ҳайўанлардың «өз түри менен көбейетуғыны» сыяқлы, бизлер өзимиз алған көрсетпелерге уқсас шәкиртлик етиўимиз мүмкин. Бизлер өзимиздеги биреўден берилген ҳәлсизликлер менен өмир сүрип атырмыз ба? Бизлердиң бойымызда үйретилмеген руўхый нәрселер бар ма ямаса бизлер бул нәрселерди бойымыздағы басқа ҳәлсизликлер менен жасырамыз ба?
Демек, бизлердиң шәкирт қылыў жолымызға руўхый сыйларымыз ҳәм жеке қәсийетлеримиз тәсир етеди. Бизлер, әлбетте, айырым тараўларға – Мухаддес Жазыўларды есте сақлаўға, дуўа етиўге, үгит-нәсият қылыў сыяқлы басқа да тараўларға көп кеўил бөлемиз. Бирақ бизлер өз сыйларымызды пайдаланғанымыз жөн болады, соның менен бирге басқалардың бизлерди барлық нәрсеге қәбийлетли деп ойлағанларын қәлемеўимиз керек. Бизлер итибардан шетте қалыўы мүмкин нәрселерди есте тутып, досларымызды мүтәж болған ўақытта басқалардан жәрдем сораўға шақырыўымыз керек.
30-күн – Устазлықтың түп мәниси
Кишкентай ўақтымда дозақ дегеннен қатты қорқып, масихый болдым. Бир күни мен Римлилерге жазылған хаттың 6:23-аятында «Себеби гүнаның төлеми – өлим, ал Қудайдың сыйы – Ийемиз Масих Ийса арқалы берилетуғын мәңгилик өмир» деген сөзлерди оқыған едим. Бул аят мени қатты қорқытты. Мен кишкентай ўақтымнан баслап гүна дегенниң не екенин түсиндим, сонлықтан мен Ийсаға деген исенимимди тез билдирдим. Өйткени мен бейишке барыўды қәледим.
Бирақ мен ер жеткен сайын Римлилерге жазылған хаттың 6:23-аятына деген көз-қарасымды түп-тамыры менен өзгертетуғын бир аятты оқыдым.
Юхан жазған Хош Хабар 17:3-аятында былай деп айтылған: «Мәңгилик өмир – бул Сени, жалғыз ҳақ Қудайды ҳәм Сен жиберген Ийса Масихты билиў».
Мен мәңгилик өмирди алтын менен жалатылған көшелерге толы үлкен үйлер, ҳеш қашан көз жасы болмайтуғын жер деп ойлайтуғын едим, бирақ Ийса мәңгилик өмирди – Қудайды билиў деп айтады. Бул әлемди Жаратыўшы менен қарым-қатнасты қәлпине келтириўши орын деп қабыл етиң. Бул мени өзимнен гөре жақсы билетуғын адам менен бирге өмир сүриў, балаларыма китап оқыў ямаса мени сөзсиз жақсы көретуғын адамға үйлениў менен тең. Бул жақсы жаңалық! Ийсаның өмири, өлими ҳәм қайта тирилиўиниң арқасында бизлер ҳақыйқаттан аңсаған нәрсени, яғный патшалардың Патшасы менен ҳәм қудайлардың Қудайы менен қарым-қатнас қура аламыз.
Сиз басқаларды шәкирт қылып, олардың исенимлерин жигерлендирип, Жаратқан Ийемиз олардың баслы дыққатында болыў ушын бар күшиңизди салың. Мәңгилик өмир аспандағы аўыртпашылықсыз өмирден артық; бул Қудайды ҳәзир ҳәм мәңгиликке билиў дегенди билдиреди.
31-күн – Сүйикли болың
«Мен Аспандағы Әкемниң сүйикли баласыман». Бул мениң негизги тулғалық болмысым. Гейде ойланбастан усы сөзлер аўзымнан шығып кетеди. Ал гейде бул туўралы улыўма умытып кетемен.
Мен умытшақлыққа қарсы турыўды тоқтатқан ўақытта ҳақыйқатты қайтадан еске алып, оны тыңлаўға ҳәрекет етемен. (Мен өзиме Юхан жазған Хош Хабарды, әсиресе Юханның 1-хаты 3:2-аяты арқалы Қудайдың атларының ҳақыйқатын еске салыўды жақсы көремен).
Мен Қудайдың: «Әсте асықпай айт балам. Мен айтқан Мухаддес Сөзлеримди көрип шық, олар туўралы ойланып, талқыла. Оларды сезиниўиңе мүмкиншилик бер. Сүйикли балам» деген даўысын еситемен.
Усының барлығын еситкеннен кейин менде мынандай сораў пайда болды: «Бала сүйиспеншилик дегенди қаяқтан биледи?». Мениң ақлықларым олардың исмлерин атағанымды еситкенди жақсы көреди. Олар мениң менен бирге ямаса әкеси менен бирге болыўға шақырғанымызды жақсы көреди. Сондай-ақ, ақлықларыма мен таярлаған айрықша аўқатларды, мен тапсыратуғын жумысларды орынлаўды жақсы көреди.
Қудайдың сүйикли баласы екенимди билиў маған мына нәрселерди түсиниўге жәрдем берди:
• Атыма, ҳақыйқый болмысыма қарап өзиме исеним артыўға.
• Ўақытша болмысларыма өзимди жеңиўине жол бермеў керек екенимди.
• Өзимниң ҳақыйқый болмысымды сақлаў кереклигимди.
• Қудайдан бүгин мени Өзиниң нәзери ҳәм ғамхорлығы менен ҳәм Өзине шақырыўын сораў керек екенимди.
• Мен ушын Қудайдың айрықша мақсети бар екени туўралы ойланғаным дурыс болатуғынын түсиндим.
Бүгинги күнде Қудайдың сүйикли баласы екенимди қалай көрсете аламан?
• Яқ деп айтыўға болатуғынын түсиндим.
• Мен балалық шағымнан еркинликти сеземен.
• Маған Оның ҳақыйқатлығын сезиўге ўақыт керек.
«Бирақ Ол Өзин қабыл еткенлерди, атына исенгенлердиң ҳәммесине Қудайдың балалары болыў ҳуқықын берди» (Юхан жазған Хош Хабар 1:12).
32-күн – Мәденият аралық устазлық
Күйеўим Роджер менен елши болғанымызға шекем ол халық аралық саўдада жумыс ислеген еди. Оның аймағы Қубла Африкадан Жаңа Зеландияға шекемги 11 поясты қамтыйды. Бизлер Сингапурге көшип, сол мәдениятлы қалада хызмет етиўдиң тийимли жолларын үйрениўди басладық. Бизлер көп жумыс ислеўге, ҳадал өмир сүриўге, қол жетимли болыўға, артықмашылықлар ҳәм алалаўшылықларды қалдырыўды үйрендик.
Сингапурдеги өмиримизди «тыныш өмир сүриўди мақсет етиўди» өзин сүйиўшиликке айналдырдық (Салоника 1-хаты 4:11,12). Бизлер көп жумыс иследик, өмиримизге жуўапкершиликти мойнымызға алып, ҳүрмет көрсетип, барлық нәрсеге үйренетуғын болдық. Қытайлық досларымыз бизлерге Қубла Қытай теңизинде қайықта жүзиўди ҳәм «Қытайдың Жаңа жылы» ўақтында «Ло Хэйди» ылақтырыў ушын таяқшаларды қалай пайдаланыў кереклигин үйретти. Малайлық қоңысылар маған сулыў жипек кийимлерди сатып алыўға жәрдем беретуғын ҳәм балаларымызға жер жанғақ дузлығы менен сатып алыўға тапсырыс бериўге үйретти. Ал ҳиндистанлық досларымыз бизлерге үйде карри ислеўди ҳәм тоқыма таўарларының ең жақсыларын табыўды үйреткен болса, Жаңа Зеландиялық досларымыз бизлерге регби ҳәм крикеттиң қыр-сырын ҳәм шайды қалай дурыс қайнатыў кереклигин үйреткен еди.
Бизлер шет елде өмир сүриўге деген жақсы көз-қарасымызды сақлап, бәрҳа жаңа нәрселерди үйрениўге таяр болдық. Усы арқалы шет еллик досларымызда бизлердиң өмирге ҳәм исенетуғын Қудайымызға деген көз-қарасымыздың қандай екенин билиўге қызығыўшылық пайда қылды. Усылайынша Роти прата ҳәм шайдан кейин бизлердиң Ийса Масихқа деген исенимимиздиң себеби менен бөлисиўге мүмкиншилик болды.
Қудай бизлерге көплеген есиклерди ашады; бизлерди олардың арасынан өткенде, қызықлы ўақыялар ҳәм имканиятлардың жаңа әлеми күтип турыпты!
33-күн – Дуўа
Дуўа – шәкирт тәрбиялаўда, өсимликлерди суў менен суўғарған сыяқлы. Ийемизде руўхый өсиўге жәрдем беретуғын әҳмийетли ҳәм жүдә зәрүр қоспақ деп айтыўға болады.
Бул айтылғанлардың дәлийли қаяқта деп ойлайсызлар ғо?
Ол ушын Римлилерге жазылған хаттың 1:9, Ефеслилерге жазылған хаттың 1:15,16, Ефеслилерге жазылған хаттың 3:14,15, Филиплилерге жазылған хаттың 1:3,4, Колосалыларға жазылған хаттың 1:3,9, Салоникалыларға жазылған 1-хаттың 1:2,3, Салоникалыларға жазылған 1-хаттың 3:10, Салоникалыларға жазылған 2-хаттың 1:3, Тимофейге жазылған 2-хаттың 1:3 аятларын оқып шығың. Павелдиң шәкиртлери ушын дуўа ететуғынын қаншелли жийе бөлисетуғынына дыққат аўдарың. Бул дуўа зәрүр болды! Павел ҳәзирги ўақытта олар менен бирге болмаса да, олардың алға жылжыўы туўралы Ийемиз бенен бәрҳа сөйлесип турғанын билгенлер ушын қаншелли жигерлендирген болыўы керек.
Усы аят жолларын және бир мәрте көрип шығың. Олардың жигерли екенине дыққат аўдарың. Павел исениўшилер ушын дуўа етемен деп ғана айтпайды. Ол оларға бәрҳа, күндиз де, түнде де дизе бүгип дуўа ететуғынын айтады. Ол ҳеш қашан тосаттан дуўа етпеди. Ол өзиниң баҳалы избасарларының жан түршиктиретуғын руўхый урыста екенин билди, сонлықтан оның жалынлы дуўалары олардың жеңиске жетиўи ушын зәрүр болды.
Усы аят жолларына және бир шолыў қылың. Олардың қашан жазылғанына дыққат аўдарың. Салоникалыларға жазылған 1-хат шама менен бизлердиң заманымыздың 51-жылы жазылған болса, Тимофейге жазылған хат бизлердиң заманымыздың 67-жылы оны өлтирместен алдын жазылған. Не айтпақшы болғанымды түсиндиңиз бе? Бир жағынан Павелдиң хызмет етиўи болса, екинши жағынан шәкиртлерине арналған дуўасы оның күш-қуўатының орталығы болды.
Павел өз шәкиртлери ушын дуўа етти. Жигерли. Үзликсиз. Ал бизлер күнде Ийемиздиң жолында тәрбия берип атырған шәкиртлеримиздиң руўхый өсиўлери ушын ўақыт бөлип дуўа етемиз бе?
Аўа, бәлким бул дуўалар №1 ямаса №2 бөлими болыўы керек шығар!
34-күн – Бар қайғы-ҳәсиретимизди Ийемиздиң көтерип Өзи менен алып кетиўи
Өмиримниң сезимлик көз-қарасы Ийсаның шәкирти болыў менен байланыслы екенин 50-ге толған ўақытта ғана түсиндим. Мениң аўыр түскинликлерим, соның ишинде жас күйеў, жас әке ретиндеги әўметсизликлерим мениң өмиримдеги барлық адамлар ушын, Бейрут, Ливандағы мениң жуўапкершилигимдеги хызметкерлерим ушын, егер мен болмасам оларға жақсы болар еди деп ойлайтуғын едим. Өз-өзиме қол жумсаў туўралы ойлағанымды еске алсам қатты таң қаламан, бирақ бул ҳақыйқатында да солай болды.
Ийемиз мени өз-өзиме қол жумсаўдан қайтарып, Марк жазған Хош Хабардың 14:34-36-аятларына қаратты, өйткени қыйын ўақытларда Ийемиз ушын бизлерди таслап кетиў тән емес еди, сонлықтан бул Оның балаларына да тән болмаўы керек екенин айтты.
Усылайынша бир неше жылдан кейин Ийшая 53:4,5-аятларына мениң көзим түсти. Ийса атанақ ағашта өлгенде бизлердиң гүналарымызды ғана емес, ал бизлердиң қайғы-ҳәсиретлеримизди де – қутқарыўдың сезимлик жағынан көтергени анық болды. Бизлердиң гүналарымыз бизлерди жоқ қылмаўы керек, өйткени Ол оларды Өзи менен алып кетти. Бизлердиң қайғы-ҳәсиретимиз де солай. Енди мениң кеўлим түскен ўақытта мен мына сөзлерди айтаман: «Қудайым, Сен буның аўыр екенин билесең, бирақ мен саған 2000 жыл бурын усы қайғыны көтерип алып кеткениңе ҳәм оның мени жоқ қылыўына мүмкиншилик бермейтуғынына рахметимди айтаман. Сонлықтан мен оны Өзиңе қайтарып беремен». Тынышлықты қайта қәлпине келтире алыўымыз әжайып емес пе?!
35-күн – Тәсирли устаз болыў
Емлеўханаға үш мәрте жатқарылғаннан кейин мениң колледжден баслап өмиримниң бир бөлеги болған жобаларым, қәбийлетлерим ҳәм тәртибим ўақыт өтип ҳәлсиреп кетти. Мен бул тәртипти тек ғана ислеў керек нәрсе емес екенинде; мен гүресип атырған ўақтымның өзинде бул мениң болмысымның бир бөлеги деп айтыўды қәлеймен.
Мен ҳәзир исениўшилер менен қарым-қатнаста болыўдың қәлеген имканиятын барынша пайдаланыўға ҳәрекет етип атырман. Электрон пошта маған бурын оқыған ҳаяллар менен байланыста болыўға мүмкиншилик береди; Мен оларды өз хызметлеринде қоллай аламан. Жәмәәтте көрисип жүрген ҳаял менен оқыған нәрселерим туўралы ямаса оқыған китапларым туўралы сөйлесиў мүмкиншилигине жабысып алдым. Турақлы қатнаслар болмаған ўақытта бул «қәлеген жерде, қәлеген ўақыттағы» ушырасыўлар мениң мүмкиншиликлеримниң төменлеўине қарамастан, басқаларға хызмет етиўдиң жолы болды.
Шәкиртлериме өзиме хызмет етиўине рухсат беретуғыныма қуўанаман. Ийса да басқаларға Өзине хызмет етиўге рухсат берди. Гетсеман бағында Ол үш шәкиртинен дуўа етиўин илтимас етти. Атанақ ағашта өлмесинен алдын ол Юханнан анасына ғамхорлық етиўде жәрдем сораған еди.
Шеклеўлерге қарамастан мен басқаларға шәкиртлик ете аламан. Усы қыйын ўақытта алған сабақларым – мен қай жерде ямаса қашан болса да шәкирт таярлаў, ҳәлсизликлериме берилмеў ҳәм шәкиртлеримниң маған хызмет етиўине мүмкиншилик бериў – мени тәсирли устаз қылады.
36-күн – Пайда болыў
Мен Қудайды өзим оқытатуғын жаслардың өмирлерине күш пенен киргизбеймен. Ол ҳәзирдиң өзинде олардың қасында, бирақ мен пайда болған ўақытта Қудай анық түрде Өзин оларға көрсетти. Бир күни мен устазлық қылған жас қыз азанда ерте қатты жылап қоңыраў қылған еди. Үш жыл бойы оның қасында болдым ҳәм бир мәрте де оның жылағанын көрмеген едим. Бир жағынан ол қызға баўыр да басып кеттим. Жылап қоңыраў қылған ўақытта қорқып кеттим. Жылап атырып: “Кейт, сен мениң мектебиме келе аласаң ба?”- деп сорады. Мүмкиншилиги болғанынша тез жетиўге ҳәрекет еттим.
Шәкирт тәрбиялаў. Буның ҳәммеси пайда болыў туўралы.
Бир күни кешки ўақытта достым екеўимиз бақта отырған едик. Бирақ өзимди қолайсыз сездим. Өзимниң көшемдеги жаслардың өмирине көп ўақыт ҳәм күш жумсадым. Қудай мен жақсы көрген адамларға итибар бермейтуғын сыяқлы болып көринди. Сол ўақытта: «Қудайым, Сен қаяқтасаң?» деп бақырып жибердим. Достымнан: «Елден шығарылған достымның, әкесинен зорлық көрген баланың ямаса нәшеге ғәрезли анасы бар достымның өмиринде Қудай қаяқта?» – деп сорадым.
Қудай мениң менен достымның сөзлери арқалы сөйлести. «Кейт, Қудай сениң ишки дүньяңда өмир сүреди. Ол саған оларға деген терең сүйиспеншиликти ҳәм жан ашырлықты берди. Сен олардың өмирлеринде пайда болған ўақытта Қудай да олардың өмирлеринде пайда болды», – деп жуўап берди.
Сол ўақытта мен ҳәммесин түсиндим. Бул жерде адамлардың өмириндеги азап ҳәм қыйыншылықлар ўақтында пайда болыў туўралы, яғный мен пайда болған ўақытта басқалар мен арқалы Қудайды сезинетуғыны туўралы айтылып тур еди.
37-күн – Билимли жүрек арқалы қабыл етиў
Мына тақырыпты (саналы ямаса санасыз түрде) мен билемен дегенниң кесиринен руўхый ўазлар ҳәм Мухаддес Китап бойынша өтилетуғын сабақлардан өзимизге керекли нәрсени неше мәрте алмаған ўақтымыз болды? Өзимиздиң руўхый мүтәжликлеримизди билместен өзимизге қатнаслы ҳақыйқат пенен бетпе-бет келетуғынымызды түсинбейтуғын болсақ, онда қаншелли руўхый көтерилиў менен билим алыўға таяр емеслигимизди билдиреди.
Егер жүрек арқалы билим қабыл етилмейтуғын болса, онда оның өзинше аўыр ақыбетлери болады. Мысалы, Шаул патша қолындағы барынан айырылды. Аса патша аяғынан аўыр дәртке ушырады. Тилекке қарсы, бүгинги күни руўхый саўатсызлықтың ҳақыйқый көринисин сәўлелендиреди. Руўхый тоқтаў ҳәм саўатсызлық Қудайдың ҳақыйқатын қабыл етпеўдиң нәтийжеси болып табылады. Аспандағы Әкемизге менменликти көрсетиў арқалы, Оның менен қарым-қатнастан ҳеш қандай қуўанышқа жетпеймиз, ҳеш қандай азық ҳәм суў да алмаймыз. Яқып 4:6-аятта Қудай бизлерге Өзине менменлик көрсеткен ўақтымда қарсы турады деп жазылған.
Ал егер керисинше, руўхый билимге жүрегимизди ашып шын жүректен қабыл етсек, онда Қудай бизлер арқалы тек жақсылық ҳәм пайдалы нәрселерди ислей алады. «Нәсиятты менсинбеген өзине зыян келтирер, буйрықларды ҳүрмет еткен сый алар» (Сулайманның ҳикметлери 13:13).
Қудай бизлерди пайдалана алыўы ушын бизлер бәрҳа билим алыўға ашық болыўымыз керек. Бизлер ҳақыйқатқа келисим менен ҳәм бойсыныўшылық пенен жуўап берген ўақытта ғана Ол пайдалана алатуғын ыдысқа айналатуғын боламыз.
38-күн – «Жемис тереги»
Жемис тереклери ҳәм жүзимди өсирген адам ретинде мен олардың масихый өмири ушын әжайып теңлестириў екенин түсиндим. Даўыт, Еремия, Езекиел, Ийса ҳәм Павел усы теңлестириўди өзлериниң тәлимлери ҳәм жазбаларында қурдан-қуры қолланбағанын көриўге болады.
Тамырдың тереңге жайылыўы жемис тереги сыяқлы масихый ушын да әҳмийетли болып табылады. Масихый өзиниң тамырларын қатты жерден терең өткерип, Қудайдың Мухаддес Сөзи деп аталатуғын жер асты суўына жетиўи керек. Қудайдың Сөзи – масихыйға арналған шексиз қор. Тамыры терең жайласқан беккем тереклер қатты самалға, кеселликлерге, ширкейлердиң зыян келтириўине қарсы турады. Қудайдың Мухаддес Сөзинде терең тамыр жайған масихый жердиң бетиндеги бөлегинде тамыр жайғанларға қарағанда гүнаға аз батады.
Теректиң жапырақлары, путақлары күтимде болғаннан кейин ғана өз жемисин береди. Қысқаша айтқанда, теректиң жемиси писиўди баслайды. Тамыры терең болмаған масихый көп жемис бере алмайды. Пайда болған жемислер писпей қалады. Тамыры Қудайдың Сөзинен азық алатуғын масихыйдың жемислери бәрҳа пайдалы болады, олар тексериўден өтип, бундай жемислердиң қалай пайда болатуғынына қызығыўшылық туўдырыўы мүмкин (Петрдиң 1-хаты 3:15).
39-күн – Медитация
Ҳәммемиз зүрәәт, яғный сабантой байрамын асығып күтип атырмыз, әсиресе байрам ўақтындағы мазалы гөшти айтың! Иштейди ашатуғын дәм. Ҳәр тислеген сайын асқазаныңыз сизге: «Қандай әжайып! Аўа! Буннан да көбирек керек!», – деп айтатуғын шығар.
Неге гөш соншелли мазалы болып шығады? Оның мазалы болыўының себеби ол бир неше сағат бойы арнаўлы дузлықта қойылады, оның ҳәр бир бөлеги жумсақ гөш болып шығады.
Бул көринис Мухаддес Китап туўралы терең ойдың күшине уқсас.
Ешуа 1:8-аяты бизлер жақсы көретуғын ўәде менен жуўмақланады – ким табысқа ийе болып, мақсетине ерисиўди қәлемейди? Бирақ оның биринши шәрти қандай? Бизлер Нызам китабында жазылған ҳәр бир сөзди ядтан билиўимиз керек, тек сонда ғана олар бизлердиң ойымыз ҳәм ис-ҳәрекетлеримиздиң қорғаўшы күшине айналатуғын болады. Ал бул ўақытты талап етеди. Тек сонда ғана өмиримизде Қудайдың жарылқаўын алатуғын боламыз.
Забур 1:3-аятында исениўши адамның мийўе ағашы сыяқлы беккем бола алатуғыны туўралы және бир ўәде айтылады. Буны ким қәлемейди, өзиңиз ойланып көриң?! Бирақ бул жерде және бир баслы шәрт бар: терең ойланыў, таллаў, өмир сүриўдиң негизи болатуғындай етип Мухаддес Сөзди ислеп шығарыў.
Егер масихыйлардың беккем өмир сүриўи ушын Мухаддес Сөзди терең ойлаў қатты керек болса, онда неге оны бүгин жийе қолланбайды? Бизлер бир мәўритлик, шыдамсыз әлемде өмир сүретуғынлықтан, терең ойланыўға ўақыт бөлиў мүмкин емес сыяқлы болып көринеди. Сонлықтан Мухаддес Китапты асығыс оқыў арқалы оны өмириңиздиң бир бөлеги қыламан деп ойламаң.
Мухаддес Сөзди әсте ислеп шығарыў терең ойлаўдың әжайып нәтийжелерине және бир мәрте көз таслаң. Әлбетте, бул сиз болыўды қәлейтуғын исениўши! Сол себепли оқыў ўақты келди, Мухаддес Китаптың сизге тәсир етиўи мүмкин болатуғындай етип муқыят оны таллап ойланың.
40-күн – Аңсат, бирақ қымбат
Егер биреўди шәкирт қылыўда қолланатуғын әҳмийетли гилт сөз болса, онда ол сөзди «бөлисиў» деп айтқан болар едим. Ҳеш нәрсени қыйынластырмаң. Тек өз өмириңиз бенен бөлисиң. Қудай сизге не берди? Ол сиз ушын не иследи? Ол сизге қалай жәрдем берди? Қай жерде жетискенликке жеттиңиз? Ал қай жерде әўметсизликке дус болдыңыз? Усы нәрселер менен бөлисиң.
Өзиңиз гүўалық етиң. Қудайдың сизди қалай қутқарғаны, сизге берген ўәделерин қалай орынлағаны ҳәм дуўаларыңызға қалай жуўап бергени туўралы бөлисиң. Қудайдың Мухаддес Сөзи менен бөлисиң. Илҳам беретуғын сөзлер адамларды Масих ушын қандай да бир ис-ҳәрекет ислеўге ҳеш ийтермелемейди. Қудайдың Мухаддес Сөзи ғана буны ислей алады. Өйткени Мухаддес Жазыўларды бөлисиўдиң айрықшалықлары бар, ол жаңа ҳәм өмирлик әҳмийетли нәрселер менен бөлиседи, иштеги күш-қуўатты күшейтип жибериўи де мүмкин. Имканияты болғанынша бар ўақтыңызды Мухаддес Жазыўларға арнаң. Дуўа етиў өмириңиз бенен бөлисиң. Өйткени сиз қасыңыздағы адам менен биригип дуўа етпеген болсаңыз, онда ол адамға өзиңиздиң ҳақыйқый жүрегиңизди ашпағаныңызды билдиреди.
Буның ҳеш қыйын жери жоқ, тек ғана қымбатқа түседи деп айтқан болар едим. Гейде бизлер ҳеш нәрсеге араласыўды қәлемеймиз. Тынышлығымызды бузбаса екен деп үйимиздиң әтирапына гербиштен қоршаў орнатыўдан да қайтпаймыз. Бирақ егер сиз басқалар менен өз өмириңизди бөлисетуғын болсаңыз, онда бул сизиң тынышлығыңызды миннетли түрде бузатуғын болады. Бул соның қуны. Бул сизди жоқ қылып жибериўге дейин жеткериўи де мүмкин. Бирақ бул соның менен бирге сизди де толқынландыратуғын болады. Өйткени сиз ушын шәкиртиңиздиң ҳақыйқат жолы менен жүргенинен артық қуўаныш болмайды, ал егер оның басқа адамның ҳақыйқат жолы менен жүриўине себепши болғанын көрсеңиз, онда буннан артық зор бахыт бул әлемде жоқ шығар.
41-күн – Ўақыттың зәрүрлиги
Ўақыттың зәрүрлиги неде? Бул сораўдың жуўабы усы туўралы ойланған адамға байланыслы.
Қолына темир ыдыс алып садақа сорап жүрген адам ушын бул бир тыйын. Емлеўханаға алып барылған ҳаял ушын бул шыпакер. Бирақ масихый ушын өз хызметинде бул нени билдиреди?
Айырым адамлар: «Егер мениң хызметшилерим көп болғанда ғо», – деп айтады. Бул дегенимиз айырым елшилердиң жеке жәрдемши адамды алыўды қәлейтуғыны, ал басқа елшилердиң оннан да көплеген елшилердиң болыўы кереклигин айтатуғынын билдиреди. Басқалары: «Бизлерге көп жумысшылар керек емес, оның орнына имарат керек. Егер бизлерде идара ҳәм имаратлар көп болса, онда бизлер бул жумысты ислей алатуғын едик», – деп айтатуғынлар да бар.
Әлемниң айырым бөлеклеринде бизлерге сапалы байланыс, жақсы көлик ямаса ден-саўлықты сақлаўды жақсылаў керек деп айтады.
Көплеген адамлар мүтәжликлердиң бири айырым жабық еллер ашық есик қылыныўы керек деп есаплайды.
Ал айырымлары: «Егер бизлерде ўақыт көбирек болғанда» ямаса «мен азмаз жылға жас болғанымда ғо» дейди.
Демек, ўақыттың зәрүрлиги неде? Расын айтсам мен жоқарыда айтылып кеткенлердиң биреўине де исенбеймен. Мен Әлемниң Қудайы басқарыўшы екенине исенимлимен ҳәм Ол усы мүтәжликлердиң ҳәммесин Өз жолы менен ҳәм Өз ўақтында береди. Ўақыттың зәрүрлиги – Ийса Масихтың изинен ерген әскерлер армиясы, олар Оның Қудай екенине, Ол Өзиниң берген ҳәр бир ўәдесин орынлай алатуғынына ҳәм Оның қолынан келмейтуғын ҳеш нәрсе жоқ екенине исенетуғынлар. Бул Қудайдың жүрегиндеги нәрсени жүзеге асырыўдың жалғыз жолы.
42-күн – Руўхый шәкиртлик шеберлигиниң жоқ болыўы
Устазлық арқалы адамларды кәсипке ямаса өнерге үйретиў деп аталатуғын «шәкиртлик» усылы бурынғыдай кең таралмаған. Википедияға сәйкес шәкиртлик рәсмий қурылысы ретинде биринши орта әсирлерде пайда болған екен. Ол ўақытта қол өнер шеберлери жасларды ҳақы ретинде аўқат пенен, жатақхана менен тәмийинлеп, оларды қол өнерди үйретиў мақсетинде шақырып раўажланған екен.
Орта әсирлерден бурынырақ Ийса шәкиртликтиң үлгисин көрсетип, басланыўына жол ашқан еди. Ол белгили бир ўақытта жеке адамлар менен де, топар адамлар менен де бирге өмир сүрип, өмирди қалай толыққанлы өткериўге болатуғыны туўралы үйретип, Өзи де үлги болған еди.
Бизлер ондай адамдарды Оның шәкиртлери деп атаймыз; «mathetes» деген грек сөзи шәкирт, избасар ямаса үйрениўши деген мәнисти билдиреди. Ийса Өз шәкиртлерин буннан да көп шәкирт таярлаўға шақырды (Матта жазған Хош Хабар 28:19). Бул аяттың ойы мынада: «Алыс я жақын жерде ушырастырған адамлардың ҳәммесин усы өмир салтына үйретиңлер» деген екен.
Көплеген жәмәәтлер ҳәм уйымлар шәкирт тәрбиялаў бағдарламасын мақтаныш қылады. Бирақ шәкирт тәрбиялаў ҳәм устазлық олардың бағдарламаларында ҳәм оқыў жобаларында ҳақыйқый болмыслардың саясы болып табылады. Ҳақыйқый шәкирт өмирдеги ушырасыўлар арқалы Ийсаның өмирин басқалар менен бирге өткерип, үлги қылып тәжирийбе алады. Бизлер Ийсаның тәлими бойынша өзимизди тәрбиялайтуғын болсақ, тек сонда ғана бизлер Оның ҳақыйқый избасарлары ретинде өмир сүретуғын боламыз. Сонлықтан бизлер басқаларға миннетли түрде жәрдемлесиўге парызлымыз, өйткени бир жақсы дос айтқанындай: «Жетекши – бул бир қәдем алдында ҳәм дурыс бағытта жүретуғын адам» деген екен.
Ал сизлердиң өмириңизде руўхый билим алыўды қәлейтуғын адамлар бар ма?
43-күн – Ҳақыйқый тәлиймат
Павелдиң Тимофейге жазған 1-хаты екеўи кем дегенде 15 жыл бирге болғаннан кейин ғана жазылған. Тимофейге жазылған 1-хаттың (1:2-аятында) оған Павелдиң исенимли ҳақыйқый улы, Павелдиң ең сүйикли ҳәм баслы шәкирти ретинде сыпатлама берилген.
Демек, бир неше жыл биригип саяхат қылғаннан кейин жәмәәтлерди баслаў ҳәм қурыў ушын көп күш жумсалғаннан кейин бир-бири менен сансыз көп мәрте ушырасқанына қарамастан Павел неге Тимофейге арнап хат жазды? Оның себеби көп, бирақ олардың бири «ҳақыйқый тәлийматқа» қатнаслы.
Усы қысқа хатта Павел «тәлиймат» сөзин сегиз мәрте қолланды. Сегиз мәрте қолланғаны бийкарға емес. Бул сөз сизлердиң де, бизлердиң де ҳәм Тимофейдиң де дыққатын өзине қаратыўы керек.
Тимофейге жазылған 1-хаттың (1:3-аятында) Павел Тимофейге Ефес қаласында қалып, онда пайда болған жалған устазлар менен гүресиў керек екенин айтады.
Бул жерде ҳақыйқый тәлийматтың мәниси жүдә зор! Ҳақыйқый тәлиймат гүнаны әшкаралайды, Қутқарыўшыны ашады, қутқарылыў жолын көрсетеди, минез-қулықты масихыйға тән қылып өзгертеди, өйткени ол күнделикли жемисли өмирге жетелейди. Жаңа Келисимдеги айыплаўдың ең күшли сөзлери Хош Хабарлық тәлийматты бурмалайтуғын, оны жоққа шығаратуғын жалған устазларға бағытланған.
Тимофейге ҳақыйқый тәлийматты үйретиў буйырылды, бул дегенимиз оны үйретиў ең алды меен ҳақыйқый тәлийматты билиўи керек дегенди билдиреди. Ал бизлер оның не екенин билемиз бе?
Бизлер шәкиртлеримизди шын тәлийматқа үйретиўде қалай жумыс ислеп атырмыз? Бүгинги күни исениўшилер ҳәм түрли жәмәәтлер бул нәрсеге үстиртин, сезимлик жақтан, ойын-заўық ретинде қараўы жүдә аңсат. Бул нәрсениң нәзик болғаны соншелли, оны көрмей қалыўыңыз мүмкин.
Тимофей! Басқаларға ҳақыйқый тәлийматты үйретиўден ҳеш қашан жалықпаңлар!
Усы айтылғанға қулақ салдық па?
44-күн – Жаңа исениўшиге зәрүр болған бес тәлим
Жаңа исениўшилерге шәкиртлик өмирин раўажландырыў ушын бес әҳмийетли нәрсе керек. Мениң тәлимимниң басында сүйиспеншилик турыпты. Салоникалыларға жазылған 1-хаттың 2:7,8-аятларында бизлер Павелдиң адамлардың оған арнап бир нәрселерди ислегени ушын емес, керисинше оларды жақсы көргенликтен өз өмирин қыйыўға таяр болғанын билемиз.
Жаңа масихыйдың екинши әҳмийетли зәрүрлиги – бул қорқаныс. Елши Павел өз сүриўин бес түрли жол менен қорғады: дуўа етиў арқалы (Калоса 1:9,10), ушырасыўлар арқалы (Елшилердиң ислери 15:36), басқаларды жибериў арқалы (Коринфлилерге жазылған 1-хат 4:15-17), хат жазыў (Коринфлилерге жазылған 2-хат 2:9) ҳәм оларды Масихтағы жеңислерине исендириў арқалы (Коринфлилерге жазылған 1-хат 10:13, Салоникалыларға жазылған 1-хат 3:1-5-аятлары).
Үшинши әҳмийетли зәрүрлик – бул азықланыў. Бизлер Мухаддес Китапты ашып, ондағы бар болған ҳақыйқат көзиниң азығы менен жаңа масихыйларды өзимиз азықландыра аламыз (Петрдиң 1-хаты 5:2). Соның менен бирге оларды өз бетинше азықланыўға үйрете аламыз (Яҳуда 20,21). Ҳәммемиз руўхый өсиў ушын Мухаддес Жазыўларға бойсынып, жеке қолланыў арқалы өз өмиримизге тәсир етиўимиз керек.
Төртинши әҳмийетли зәрүрлик – бул басқа исениўшилер менен қарым-қатнас қурыў. Усыдан бир неше жыллар алдын Лондонды қоршап турған тоғайдағы барлық тереклер даўылдың кесиринен қулап қалған еди. Не себеп болды деп ойлайсыз? Себеби мынада: тоғайдағы тереклердиң ҳәммеси бир-биринен дым узақ отырғызылған екен, сол себепли жыллар бойы өсип бир теректиң тамыры екиншисиниң тамыры менен бирлесе алмады, усылай даўылға қарсы тура алмай ҳәлсиз болған екен.
Бүсинши ҳәм соңғы әҳмийетли зәрүрлик – бул устазлық қылыў. Тек оларға не ислеў керек екенин айтып, соны өзлери ислесин деп қалдырмаң. Оларға зәрүр нәрсени өзиңиз ислеп көрсетиң, олар менен бирге жүриң ҳәм олардың жетискенликлерине қуўаныўды билиң. Жаңа масихыйларға жәрдем бериў ушын бир нәрсе емес, ал биреў керек ҳәм сол адам сизсиз!
45-күн – Бул батыллықты талап етеди
Гейде қарым-қатнас қурыў ямаса оны услап қалыў ушын – үлкен батыллықты талап етеди. Бойымыздағы қорқыныш бизлердиң қыялымызды жаўлап алып, сезимлеримизди күшейтип жибере алады. Ал қарым-қатнасты өзим қәўипли деп айтар едим. Өйткени оны баслаў, арасында дүзетиў ҳәм оларды оннан сайын төреңлестиў ушын батыл болыў керек.
Бириншиден, бизлерге ҳадал болыў ушын батыллық керек. Өзимиздиң ҳақыйқый болмысымызды түрли мақулламаўлар ҳәм сынды еситиўден қорыққаннан әтирапымыздағы адамларға көрсете алмай, үнсиз ҳәм сыпайы өмирди жыллар бойы сүре аламыз. Қудайдан адамларға ҳадал болыўға батыллық ҳәм сүйиспеншилик пенен ҳақыйқатты айтыў қәбийлетин сораң.
Усыдан кейин қарсы турыўға деген батыллықты сораң. Ҳақыйқый шәкиртти тәрбиялаў ушын Қудайдан елши Павелдиң үлги етип көрсеткен батыллығын сораң. Галатлыларға жазылған хаттың 2-бабында (11,12-аятлар), Павел еврейлердиң айтқанынан қорқып, өзин басқа миллетлерге бөлип атырған Петр менен болған тартыс туўралы айтады. Павел Петрдиң ис-ҳәрекетлери Хош Хабардың ҳақыйқатына зыян келтирип, басқаларды адастырып атырғанын түсинген еди.
Соңында айтатуғыным, татыўласыў ушын батыллық сораң. Мухаддес Китапта бизлерди қапа қылған адам менен сөйлесиўимиз керек екенин анық айтылған (Матта жазған Хош Хабар 18:15). Соның менен бирге өзимиз де қапа қылған адамлардың қасына барыўымыз керек (Матта жазған Хош Хабар 5:23,24). Бизлерден бас тартыў қорқынышын жеңиў ушын усы еки түрли жағдайда да батыллық керек болады.
«Жаратқан Ийе мениң нурым ҳәм қутқарыўшым, мен кимнен қорқаман? Жаратқан Ийе өмиримниң қорғаны, мени ким қорқыта алады?» (Забур 26:1).
46-күн – Шәкирт кеширимди излеген ўақытта
Бир елши Сергейдиң ушырасыўдан кейин Жаннадан кеширим сораўы ушын оны излегенине «таң қалғанын» айтты, өйткени «бүгин масихый жетекшилердиң көп бөлеги усылай ҳәрекет етиўи нагүман». Егер ол Жаннаның алдында ҳақыйқаттан да айыплы болса, онда не себепли Сергейдиң кеширим сораўы «таң қаларлы» болып есапланады?
Бул жағдайда әпиўайы кеширим сораўдың орнына, Сергей Жаннадан ҳақыйқый кеширимин алыўы керек еди. Өйткени бул Ийса Масихтың шәкиртлериниң бир белгиси (Юхан жазған Хош Хабар 5:16) ҳәм бул бизлерди бир-биримиз бенен татыўластырыўға жәрдем береди.
Кеширимди излеўши шәкирт:
• гүна ушын ҳүким етилген болып саналады. Ақланыў, айыплаў, мойынламаўдың қаншелли аңсат болғанына қарамастан – мейли ол қопаллық көрсеткен болсын, мийримсиз, қызғаншақ, менмен ямаса шыдамсыз болсын – биринши гезекте өз гүнасын мойынлаўы керек.
• Мухаддес Руўхтың басшылығында (Ефес 5:18). Ол Мухаддес Руўхтың сүйиспеншилик, қуўаныш, тынышлық, сабырлылық, мийримлилик, жақсылық, ҳадаллық, жумсақлық ҳәм өз-өзин бақлаў атлы жемислерди береди.
• Қарсыласыўға жуўап береди. Егер исенимли адамыңыз сизге қарсы шықса, онда сиз оны тыңлайсыз ба?
• Қудайдың Мухаддес Сөзи менен азықланыў. Қудайдың Мухаддес Сөзи жаңалайды, ашады, әшкаралайды, бағытлайды, үйретеди, жетелейди ҳәм қәлпине келтиреди! Ефес 6:17-аятында Қудайдың Мухаддес Сөзи болған «Мухаддес Руўхтың қылышын алыңлар» деп айтылған.
Бизлердиң сүйикли ҳәм әдил Қудайымыз кишипейил адамларға реҳим көрсетеди (Петрдиң 1-хаты 5:5,6-аятлар). Сизлердиң кишипейиллик көрсетип «мени кеширесиз бе?» деп сораўыңыз керек болған бир адамыңыз бар ма? Усы тараўда сизиң жәрдем бериўиңизге ямаса жигерлендириўиңизге мүтәж адамыңыз бар ма?
47-күн – Диний хызметши
Қудай бизлерге: «Бирақ сизлер Қудай тәрепинен таңланған адамлар, Патшаның руўханийлери, мухаддес миллет ҳәм Қудайға тийисли халықсыз. Сизлер өзлериңизди қараңғылықтан Өзиниң әжайып нурына шақырған Қудайдың таң қаларлық ислерин жәриялаў ушын таңландыңлар» (Петрдиң 1-хаты 2:9), – деп айтылған. Сонлықтан бизлер диний хызметкерлермиз, бизлер адамларға Қудайды, ал Қудайға адамларды ўәкиллик қылатуғын орынға ҳәм ўақытқа отырғызылдық.
Сиз өзиңиздиң әлемиңиздеги адамлар ушын дуўа етесиз бе? Мен әскерий хызметке барған ўақтымда өзиме улыўма таныс емес 12 адам менен бирге түскинликке толы ортада бирге болған едим. Ол жерде бизлердиң ортақ тапсырмамыз бар екенин ҳәм қасымдағы кәсиплеслерим менен Қудай туўралы сөйлесиўге ўақыт аз болатуғынын жақсы билдим. Сондай-ақ, Қудай мени усы ортаға диний хызметши етип орналастырғанын ҳәм мен дуўа етиўим керек екенин түсиндим. Сол себепли 12 кәсиплесимниң исмлерин 3×5 деген бетке жазып шығып, көлигимниң ишиндеги бақлаў тақтасына жабыстырып қойдым. Күнде азанда жумысқа баратырып олардың исмлерин Қудайдың алдында атап, дуўа ететуғын болдым.
Жумыс ўақтында дуўа етиўден басқа нәрселерди ислеўге мүмкиншилигим болмады, бирақ бүгин усы топардан кем дегенде үш адам Ийсаны билгеннен кейин Оның изинен ерген избасарларына айналды. Мине сол себепли бизлер әтирапымыздағы адамлар ушын Қудайға исенип, олар ушын ўақытты босқа жиберместен дуўа етиўимиз керек.
48-күн – Шеклеў орнатыў
Қапымды қаққанда шыққан даўыс ишимнен бир қолайсызлықты пайда қылды. Өйткени оның артында кимниң турғанын жақсы билдим. Мен устазлық қылған шәкиртлеримниң бири жалыққан сайын қапымды қағып келиўди әдетке айналдырған еди ҳәм бундай ушырасыў ҳәптесине бир неше мәрте болатуғын еди. Мениң қәлеўим оның менен жақын қарым-қатнас орнатыў еди ҳәм сол ушын дуўа еткен едим, бирақ енди мен бул ҳәрекетте басқыншылықты сездим.
Басқаларға устазлық қылған ўақытта оларды онысыз да шаўқымлы өмиримизге араласыўына жол беремиз, бул ҳәр ҳәпте сайын белгили бир ўақыт пенен шекленип қалатуғын кишкене жумыс емес. Бирақ басқалар ушын жеке миннетлеримизге ямаса өзимиздиң руўхый өсиўимизге бийпарўа қараў бизлерге зыянын тийгизип ғана қоймастан, соның менен бирге жәрдем бериўди қәлеген адамларымызға жағымсыз үлги көрсететуғын боламыз.
Өмир менен бөлисиў ҳәм өмир сүриўдиң арасындағы теппе-теңликти табыў қыйын болыўы мүмкин. Ийсаның Капернаҳум халқы менен Капарнаҳум халқы менен қарым-қатнасы (Лука жазған Хош Хабар 4) бизлердиң шәкиртлик қарым-қатнасымызда тийисли шегараларды орнатыўға көрсетпелерди береди. Хызметтен шаршаған ўақытта Ийса дуўа етиў ушын адамлардан узаққа кететуғын еди.
Жеке өзиңизге арнап ўақыт табыў ҳеш қашан аңсат емес, бирақ бул мүмкин ҳәм дым зәрүр нәрсе. Егер Ийсаға Қудайдан хабар алыў ушын жалғыз болыўы зәрүр болған болса, бизлерге де бул нәрсениң зәрүр екени анық.
Айырымлар хызметте шегара орнатыў өзимшиллик деп айтыўы мүмкин. Бирақ Ийсаның өмирине көз тасласақ, онда шеклеў қойыўдың мақсети бизлерди басқаларға қурбан болыўымыз ушын емес, керисинше, мақсетли түрде басқаларды жақсы көриўге жәрдем бериў екенин түсинемиз.
49-күн – Шәкиртликтиң тырнағы
Шәкирттиң руўхый өмири үйдиң тырнағына уқсайды: сиз оны көре алмайсыз, бирақ ол бар. Үйдиң турақлы қурылыўы ушын беккем тырнақ болыўы керек. Тырнақ ҳәлсиз болған ўақытта ямаса дийўалларда жарықлар пайда бола баслағанда пүткил үйдиң қулап кетиў қәўпи бар.
Үйдиң тырнағы жер астында көзге қалай көринбесе, бизлердиң де руўхый өмиримиз сол сыяқлы жасырын болып қалады. Яғный бул адамлар бизлерге қараған ўақытта көретуғын нәрсе емес, бирақ ол бар. Бул ҳеш ким қарамаған ўақытта бизлердиң Қудай менен бирге ислейтуғын ҳәрекетлеримиз. Қудайға ҳадал хызмет етиў – бул күнделикли өмиримиздеги Қудайға деген күни бойы бойсыныўшылық пенен ибадат етип, Оның менен қарым-қатнас қурыў дегенди билдиреди. Бул азанда Қудайға арналған ўақыттан басланады, бирақ буның менен тоқтап қалмайды. Мен көлигиме баратырғанда Қудай жанымда. Достым менен бирге дүканға барғанда, Қудай да бизлер менен бирге.
Күнделикли өмиримизде «Мен бүгин Қудай менен байланыста боламан ба, ямаса мениң руўхый телефоным өшип тур ма?» – деп сораўымыз керек. Бизлердиң руўхый телефонымызды өширип, өмирден өтиўимиз жүдә аңсат, бирақ кейин Қудай неге бизлер менен сөйлеспейди деп ойлаймыз. Сол себепли пүткил итибарыңызды тек Оған ғана бағытлаң, бәрҳа байланыста болып, тырнағыңыз беккем болсын!
50-күн – Тынышлық
Дабыл сағатының шырылдаўы, кофе қайнатқыштың даўысы. Қоқыс жыйнайтуғын адамның даўысы – мени уйқымнан оятады. Мениң күним усы барлық шаўқым менен басланады.
Римлилерге жазылған хаттың 10:17-аятанда исеним еситиў арқалы пайда болады деп айтылған. Сонда мен еситиўим ушын қаншелли тыныш болыўым керек? Усыны тез арада билетуғын боламан. Бизлердиң үйди қоршап турған бийик пондерозалар өзлерине қарай тартып турады. Мухаддес Китапты, журналлар ҳәм кофени қолыма алып, тыныш пана жериме әсте баратырман.
Қудай әсте ғана сыбырлап сөйлейди. Мен Оның даўысын еситип атырман ба? Ямаса қоршаған өмирдиң шаўқымы мениң бар итибарымды өзине тартып атыр ма? Мениң қәлейтуғыным Қудайдың даўысын еситиў.
Ол ушын мен мына нәрселерге үйренип атырман:
• Тынышлық – бул зәрүрлик; Қудай мени тынышлық пенен байланыстырды.
• Тынышлық – бул өнер; ол тәжирийбе арқалы ғана раўажланатуғын болады.
• Тынышлық – бул әдетлер; бәрҳа раўажланыўды зәрүр қылатуғын әдет.
• Тынышлық – бул сый; Оннан ләззат алыўым ушын алды менен оны ашыўым керек.
Сефания 3:17-аятта Жаратқан Ийениң мени сүйиспеншилиги менен жубататуғыны айтылады. Қудайдың маған деген сүйиспеншилигин көрсетиўин қалай қәлейтуғынымды билсеңиз ғо! Усы жерде тынышлық Оның сүйиспеншилигиниң анық болыўына мүмкиншилик беретуғынын билгенимиз мақул.
Сонлықтан мен отырып, Оның Мухаддес Сөзлери туўралы ойланаман, дуўа етемен. Мухаддес Қудайды тыңлап өзимниң жақсы көретуғын авторымды оқыйман. Усылайынша тынышсызлық тынышлыққа алмасады – усындай дем алыстан алатуғын күш-қуўаттың көп болатуғыны соншелли, үйимниң төбесине шығып алып усыны бақырып айтқым келип турады – бирақ солай ислегенимде мен қоңысыларымның тынышлығын бузған болар едим.
«Әделликтиң мийўеси тынышлық, нәтийжеси аманлық ҳәм мәңгилик қәўипсизлик болады» (Ийшая 32:17).
51-күн – Хош Хабар шәкирт тәрбиялаўдағы баслы қурал
Бизлерди шәкирт тәрбиялаўға шақырады. Бирақ шәкирт дегенимиз ким ҳәм оны қалай таярлайды? Шәкирт дегенимиз – өз өмирине ийелик етиўден бас тартып, Ийсаны Ийем деп таныған адам (Лука жазған Хош Хабар 14:33). Усыны түсиниў өз хызметимде анықлықты берди. Шәкиртлеримниң өмирлеринде ҳақыйқатында не ислеўге ҳәрекет еттим? Оларға Мухаддес Китапты қалай оқыўды үйретиўди ме? Ямаса олардың жәмәәт ағзалары екенине көз жеткериўди ме? Ямаса өзлериниң сезимлери менен қалай бөлисиў керек екени туўралы билгенлери ме? Буның ҳәммеси жақсы нәрселер, бирақ усылардың ҳеш қайсысы мен гөзлеген мақсет емес. Мениң мақсетим: олардың «…енди өзлери ушын емес, ал өзлери ушын өлген ҳәм қайта тирилген Масих ушын жасаўын» (Коринф 2-хат 5:15) қәлеймен.
Бирақ шәкиртти қалай тәрбиялаўға болады? Бул жерде бизлерге Уллы Ўәсият жәрдем береди. «Сонлықтан да барып, барлық миллетлерди Маған шәкирт қылыңлар: оларды Әкениң, Улдың ҳәм Мухаддес Руўхтың аты менен шомылдырып…». Шомылдырыў мәресими – бул Хош Хабарға деген исеним. Хош Хабарды айтыў арқалы бизлер шәкирт тәрбиялаймыз. Бул Ийсаның қайта тирилиўиниң арқасында Ийемиз екенин ҳәм Ол қурбанлық болып, бизлердиң ҳадаллығымызға ылайық екенлиги туўралы хабар. Ал атанақ ағаш – бизлерди бағышланыўға мәжбүр ететуғын жалғыз нәрсе. Бул Қудайдың бизлерге деген сүйиспеншилигиниң ең баслы көриниси. Оның бизлерге деген сүйиспеншилигин көргенде, исенимге бойсыныў менен жуўап бериўди қәлеймиз.
52-күн – Менменликке жол бермей, ҳақыйқатқа жол ашың
Бир неше ҳәпте бойы қалың булт сыяқлы қоршап алған ишки жан дүньямдағы қызғын тартыстан қутыла алмадым. «Мен неге сол гүрестен шыға алмадым?» – деп ишимнен ойландым. Сол ўақытта достым менен ишимдеги тынышсызлық пенен бөлистим, мени тыңлап болғаннан кейин ол: «Менимше өмириңниң усы тараўларында азмаз исенимди қәлиплестиргениң мақул ҳәм усылай еки жақлы болғаның дурыс емес сыяқлы!» – деп жуўап бергенде ҳәммесин түсиндим!
Бул жағдайда мен еки түрли жол менен жуўап бере алатуғын едим. Менменликке берилип, өзимди қорғаўым ямаса достымның айтқан сөзлерине бойсынып, оның айтқанларын Ийса Масихқа тапсырып, бул жуўаптың дурыс я надурыс екенин күтиўим еди.
Өзимди тынышландырыў ушын ҳәм Ийемиз бенен сөйлесиўге ўақыт бөлиў ушын үлкен ыдысқа шай қайнатып алып, оны асықпай ишип отырдым. Ол мениң менен қарсыласады деп ойладым, сонлықтан Мухаддес Китапты ашып, жуўапты излеўди басладым. Сол ўақытта Ийемиз жүрегимдеги қара бултты сейилтетуғын әжайып саяхатқа жол ашты. Мениң еки жақлы болыўым Қудайды қандай деп есаплағаныма байланыслы екенин түсиндим. Өмиримде жақсылықлар болған ўақытта мен Оны (мийримли, жақсы, сүйикли) деп, ал өмирим даўылларға толы болғанда Оны (натаныс, ғамсыз) деп ойлаған екенмен.
Егер мен достымды тыңламай менменликке жол берсем, мен Қудайдың маған көрсетиўди қәлеген нәрсесин жиберип алған болар едим. Келеси сапары биреў сизиң өмириңиз туўралы сөйлегенде, айтқанларына қарсылық көрсетпестен сол адамның сөзинде ҳақыйқаттың бар-жоғын Ийемизден сорағаныңыз жөн болады.
53-күн – Жолымызда ушырасатуғын тосқынлықлар
Көлигим менен жолда киятырғанымда өзиме қолайлы қозғалыс жолын таўып, сол жолдың бойы менен жүриў маған қолайлы болды. Сол сыяқлы, Қудай бизлердиң ҳәр биримизди өмирде өз жолымызды ҳадал өтиўимиз ушын айрықша сыйға, билимге, мақсет ҳәм тәжирийбеге ийе қылды. Дурыс жол – руўхый өсиўдиң, Қудайға хызмет етиўдиң ҳәм Ийемиздиң жарылқаўына ийе қылатуғын орын. Тәртип сақшылары сыяқлы бизлердиң де айрықшалықларымыз бар, солардың бири – басқаларға өзлерине қолайлы жолды табыўына жәрдем бериў. Бул ушын есте сақлаў керек болған бир неше қағыйда бар.
Оларға өмирлик мақсетлерин анықлаўға жәрдем бериў. Бизлердиң ең баслы ислейтуғын қәтелигимиз басқалардың бизлердиң көширмелеримиз болыўын қәлеўимиз. Сол себепли бизлер олардың Қудай қәлегендей адам болыўына жол берип, Оның оларға арнап ислеген жолын излеп табыўына жәрдем бериўимиз керек.
Яқ деп айтыўға үйретиң. Ҳәзирги ўақытта көпшилик адамлар өзлерин артықша жүклеп қояды. Бирақ олар Қудайдың оларға арнап таярлап қойған жолларын билгенниң мүмкиншилиги зор, бирақ ҳеш қашан пайдалы болмайтуғын оларға арналып исленбеген басқа жолларға «яқ» деп жуўап беретуғын болады. Бул олардың дуўа етиў өмирин жақсылайтуғыны анық.
Оларға Қудайдың мийрими менен өмир сүриўди үйретиң. Бизлер шәкиртлеримизге Қудайдың мийрими менен өмир сүриўге жәрдем бериўимиз керек. Қудайдың мийримин сезиў өзимиздиң ис-ҳәрекетлеримизге деген дыққатымызды ким екенлигимизге, яғный Қудайдың балалары екенлигимизге бағытлайтуғын болады. Тек Қудайдың мийрими ғана бизлерге айрықша жолды қабыл етиўге батыллық береди ҳәм бағытланған жолымыздан шығарыўға ҳәрекет ететуғын көплеген даўысларға «яқ» деп жуўап бериўге үйрететуғын болады.
54-күн – Ийса сыяқлы устаз болыўға умтылың
Ийса избасарларына руўхый ҳақыйқатты үйретиўдиң устасы болды. Ол ҳақыйқатты шәкиртлерине әпиўайы сөз бенен түсиндириўден де күшли нәрсе керек екенин билди. Олар Оның сөзлерин ис жүзинде көриўи керек еди ҳәм өз көзлери менен көрген караматларға гүўалық етиў керек болды. Ийсаның үйретиўдеги усы бир усылы шәкирт тәрбиялаўдың үш әҳмийетли қурамын көрсетеди: көрсетиў, түсиндириў ҳәм таллаў. Буның мысалын Юхан жазған Хош Хабардың 13-бабында ушырастырамыз.
Усы белгили үзиндиде Ийса шәкиртлерине өзин қурбан етип хызмет етиўдиң әҳмийетлилигин үйрететуғын соңғы сабағын берген еди. Шәкиртлердиң аяғын жуўыў арқалы Ол жетекшилердиң өз халқына қалай хызмет етиў керек екенин көрсетти. Бизлер де басқалардың нени үйрениўди қәлейтуғынын ис жүзинде көрсете алыўымыз керек. Жас исениўшиге Хош Хабарды қалай бөлисиў керек екенин көрсетпей турып оған усы тапсырманы беретуғын болсақ, әлбетте оның буннан кеўили қалатуғыны сөзсиз.
Шәкиртлердиң аяғын жуўғаннан кейин, Ийса Өзиниң усы ислеген ҳәрекетиниң әҳмийетлилигин: «Мен сизлерге не ислеген болсам, сизлер де соны ислеўиңиз ушын, Мен сизлерге өрнек көрсеттим… хызметши хожасынан уллы емес. Елши де өзин жибергеннен уллы емес» (15-16-аятта), – деп айтып мәнисин түсиндирген. Көрсетиў де, түсиндириў де шәкирт тәрбиялаўдың ажыралмайтуғын бөлеклери болыўы керек.
Усыдан кейин Ийса көрсетиў ҳәм түсиндириўдиң байланысын ашып береди. Ол толық түсиник бериў ушын шәкиртлерине: «Мениң сизлерге не ислегенимди түсинесизлер ме?» (12-аят) – деген сораўды берди. Усы сораўды бериў арқалы Ийса усы ҳәрекетиниң себебин сораған еди. Усылайынша Ол Өзиниң шәкиртлерине түсиндирме берди.
Ийсаның тәлим бериў жолына еликлеў арқалы бизлер Оның басқалардың өмиринде ислеп атырған ишки дүньяны қәлиплестиретуғын жумысын күшейте аламыз.
55-күн – Мийримлилик арқалы исенимлиликти арттырыў
Сынаққа толы мына әлемде шәкиртлеримиздиң бизлерге исеним артыўы ушын ўақыт керек. Хызметимниң басында жиберген бир қатем – адамларға зыянын тийгизетуғынлардың өмирлерине араласыўды қәлемегеним. Өз өмиримдеги көплеген аўырманлықларды бастан өткергеннен кейин, көплеген жаралы жанлардың өзлерин жеңиў ушын сыртқы әлемге жар салатуғынын түсиндим. Олар азмаз ўақытқа барынша дурыс ҳәрекет ислеўге, туўры жол менен жүриўге ҳәрекет етеди, бирақ ерте ме, кеш пе оларға өз қыйыншылықлары менен гүресиўине туўра келеди.
Ийса жаралы жүреклерге үмит ҳәм өмир бериў ушын келди (Луқа жазған Хош Хабар 4:18-21). Бизлер басқалар менен Ийса сыяқлы қарым-қатнаста болыўымыз керек. Бул адамлардың жарақатларының қаншелли сезимтал екенин есте сақлаўды билдиреди. Биреўдиң жарақатын қалай емлегенимизге қарай оның бизлерге қалай жуўап беретуғыны ҳәм қалай руўхый өсетуғынына тиккелей тәсир етемиз.
Исенимлиликти арттырыў дегенимиз жаралы адамлардың қапашылықларына мийрим менен қараў дегенди билдиреди. Адамлар өсип, күшейген сайын, буннан да күшли нәрселерди жеңе алады. Бирақ биринши ўақытларда бизлер оларға өзлери қойған шәртлер менен қарым-қатнаста болып, жүдә муқыят болыўымыз керек.
Сонлықтан ҳеш қандай асығыслық көрсетпестен исенимиңизди күшейтиң. Бул узаққа созылыўы мүмкин, бирақ нәтийжесинде адамларға деген қарым-қатнасыңыз жағымлырақ болады, өйткени енди бизлер адамларды ислеген ҳәрекетлерине қарай баҳаламайтуғын боламыз. Оның орнына, бизлер олардың өмириндеги Қудайдың жобаларының орынланыўына үлесимизди тийгиземиз.
56-күн – Қателессеңиз, оны мойынлап, кеширим сораўды умытпаң!
Бир ўақытлары жоқары класс оқыўшыларына Мухаддес Китапты оқытқан едим. Бир күни бизлер «қате ислеген ўақытта» қалай ҳәрекет етиў керек екени туўралы сөйлестик. Сол ўақытта мен өзимниң туўған балаларыма жийе қолланған «Мени кешириң. Сизлер мени кеширесиз бе?» деген сөзлер екени туўралы айтқан едим. Усыны айтқанымда бир оқыўшының маған исенимсизлик пенен қарағанын көрдим. Кейин ол маған неге бундай исенимсизликти көрсеткени туўралы айтты, оның жуўабы: «Мениң әкем бул сөзлерди маған ҳеш қашан айтқан емес!», – деген сөзлер еди.
Тилекке қарсы, бундай жағдай бизлердиң ортамызда жийе ушырасады. Бизлер минсиз сулыў бағқа таң қалатуғын әлемде өмир сүрип атырмыз. Ҳақыйқатында, бизлердиң ҳәр биримизде кемшиликлер бар, мысалы, сулыў емен терегиниң астында турған қоқыс сыяқлы. Аўа, Қудай бизлерди пәклеп атыр ҳәм бул пәклениў Ийсаны көрмегенимизше жуўмақланбайтуғын болады (Юханның 1-хаты 3:2,3-аятлары).
Ҳәлсиз тәреплерин ҳақыйқаттан мойынлаў Масихтың избасарлары көрсете алатуғын ең тартымлы, ең күшли қәсийетлердиң бири екенин көрдим. Көплеген Қудайға исенбейтуғын адамлар минсиз емес екенин биледи, оны мойынлайды ҳәм олар Қудайдың бул ҳәлсизлик пенен гүресиўдеги усылын үйрениўге қуштар. Бирақ бул усыл тек егер бизлер Масихтың избасарлары ретинде ҳақыйқый өмир сүрип, ҳәлсиз ҳалымызда бир-биримизди қабыл қылатуғын болсақ, сонда ғана жүзеге асатуғын болады.
Қудай: «Ҳәммеси Мениң қолым менен жаратылған, ҳәммеси Меники. Буны Жаратқан Ийе айтады. Сонда да Мен кишипейилге, руўхый езилгенге, сөзимнен қалтырайтуғынға нәзер саламан» (Ийшая 66:2), – деп айтады. Бул бизлердиң Оған уқсаўды қәлейтуғынымызды ҳәм мухаддесликке умтылыўымыз керек екенин билдиреди. Демек, бизлер ислегенлеримиз ушын кеширим сорап, қәтелик жебергенимизди мойынлаўымыз керек. Әлемде тек парахатшылық орнасын.
57-күн – Устазлыққа зыян тийгизетуғынлар
Шәкиртликке зыян келтиретуғын нәрселер не?
Саўатсызлық. Айырым шопанларда ҳеш қашан шәкирт болған емес, сонлықтан шәкиртти қалай тәрбиялаў керек екенин билмейди ямаса оны әҳмийетли деп есапламайды.
Қорқыныш. Айырым шопанлар шәкиртликтиң кесиринен өзлерине қарсы шығатуғын руўхый жетекшилердиң пайда болыўына алып келеди деп қорқады. Сол себепли шәкиртликтиң болыўы нагүман. Не деген қорқынышлы сөзлер! Тилекке қарсы, мен буны өз көзим менен көрдим. Сизлер ондай ислемейсиз деп үмит етемен.
Шыдамсызлық. Ҳеш бир ақыл-еси дурыс жәмәәт жетекшиси Ийсаның шәкирт тәрбиялаў усылын дым әсте деп айтпайды. Бирақ егер сиз олардың ис-ҳәрекетлерине дыққат аўдарсаңыз, олар Оның бизлер ушын ислеп кеткен шәкирт тәрбиялаў үлгисин барынша итибарға алмаўға ҳәрекет етеди. Ийса Өзиниң биринши белсенди хызмет етиў күнинде не иследи? Ол үлкен исти өткериўди жобаластырыўды басламайды. Ибадатханаға барып Өзин Қудайман деп жарияламайды. Юхан жазған Хош Хабар 1:35-42-аятлары бизлерге Оның белсенди хызметтиң биринши күнинде не ислегени туўралы ашып береди.
Ол шәкирт таярлаўдың биринши күнинде Өзиниң қасына шәкиртлерин жыйнаўды баслады. Кейин оларды әлемге шығарыўдан алдын өмириниң 3 жылын олар менен бирге өткереди.
Матта жазған Хош Хабар 28:20-аятында «Мениң сизлерге буйырғанларымның ҳәммесин орынлаўды оларға үйретиңлер» деп жазылған. Ал бул ўақытты талап етеди!
Тимофейге жазылған 2-хат 2:2-аятында «Көплеген гүўалар алдында меннен өзиң еситкен сөзлерди исенимли адамларға жеткиз. Сонда олар да басқаларға үйрете алады», – деп айтылған. Буны да тез орынлаў мүмкин емес!
Елшилердиң ислери 20:27-аятта «Себеби сизлерге Қудайдың пүткил еркин толық жәрияладым», – деп айтылған. Бизлер дәл усылай айта аламыз ба?
Ҳақыйқатында ҳәзирги ўақытта: Егер бизлер Ийсаның үлгисин устанбайтуғын болсақ, онда Ол не ислеп атырғанын билмеди ҳәм бизлер оннан да жақсысын ойлап таба аламыз деп айтамыз.
Тәўбеге келетуғын ўақыт келип жетти: қулақ аспайтуғынымызды мойынлап, Ийсаның жолы менен шәкиртлик етиўди баслайық.
58-күн – Не ексең, соны орасан
«Мынаны умытпаңлар: сықмарланып еккен адам аз орады, сақыйлық пенен еккен адам көп орады» (Коринф 2-хаты 9:6).
Павелдиң заманында егиншилердиң дәнди аз егиўиниң өз себеплери болды. Айырымлар шаңарағын асыраўға қолында бар дәнлерин зорға жеткеретуғын болған. Қудайдың молшылығына исенип, көзлериниң жаслары менен дән сепкен ўақытлары болды. Олардың қорқынышлары егинди жыйнаў қуўанышы менен алмасатуғын еди. Масих ушын мийнет етиў де усылай болыўы керек.
Бизлер барлық жоллар менен дәнди үнемлеп себемиз. Өмир қымбат, ал келешек болса гүңгирт, сонлықтан бизлер: «Быйылғы жылы қурбанлық шалыўымыздың мөлшерин көбейтпей-ақ қояйық» деп ойлаймыз. Өмир қызықлы ҳәм бизлер тез шаршап, толқынланып кетемиз, сонлықтан «хызмет ислеўге қатты берилиўдиң кереги жоқ» деп ойлаймыз. Аз мөлшерде егин егетуғын адамлар Қудайдан Өзине тийисли нәрсени жасыратуғынларын билип, ар-ҳүжданы қыйнайтуғын болады. Олардың усы ислеген гүнасы өз-өзлерин қуўаныштан айырады.
Ал сақыйлық пенен егетуғын адамның ар-ҳүжданы таза болады. Ол жан-жақтағы жағдайға емес, ал Қудайға қарайды. Ол өзиниң сақыйлығы менен көп дән егип, қуўаныш ҳәм қанаатланыўшылық пенен жемистиң дәмин татады. Усылайынша ол қуўаныштың өзиниң қара басын умытып кетиўден пайда болатуғынын түсинеди.
Егинди мол егиўге шешим қабыл етиў – Ийемизге исеним артқанымыз. Қоршаўда отырмай, Қудай менен бирге алдағы өмирге әҳмийетли мақсетлер ойластырыў – бул масихыйлардың өмириниң қуўаныш сыйлайтуғын тәрепи деп айтқан болар едим. Қудай бәрҳа ҳәм жеткиликли түрде Өзиниң жәрдемин беретуғынын бизлерге ўәде етти. Қудайдың Патшалығына сақыйлық пенен дән сепсек мол өним алатуғын боламыз. Бул қуўаныштың гилти.
59-күн – Өмирлик сапарымдағы сейилим
Сейил етиўди жақсы көремен. Жаяў сейил етиўдиң түп мәниси өз жолың менен алға басып жүриў, өзимизде бар болған имканиятларды тийимли пайдаланыў дегенди билдиреди. Ҳәзирги ўақытта өз бетиңше сейил етиў нийетлениўди зәрүр қылады. Өйткени бизлер шаўқымлы ҳәм астан-кестен дүньяда өмир сүрип атырмыз.
Ийса сейил етиў туўралы көп нәрсе айтқан еди, сонлықтан бизлер Оның айтқанларын барынша пайдаланыўымыз керек. Коринфлилерге жазылған 2-хат 5:7-аятында «исенимге сүйенип» деп жазылған. Юханның 1-хаты 2:6-аятта «ʺҚудай менен биргеменʺ деген адам Ийса сыяқлы жасаўы шәрт», – деп жазылған. Забур 26:3-аят бизлерге «Ақиқат жолымен» жүриўимизге көрсетпе береди. Матта жазған Хош Хабар 28:19-аятында: «Сонлықтан да барып, барлық миллетлерди Маған шәкирт қылыңлар…», – делинген. Бул «барып» сөзи сизлердиң өмирлик жолыңызда жүриўди де билдиреди.
Мен Ийсаның Өз жолында ҳәмме адамлар менен сөйлесип, қолын тийгизип, үйретип, асықпай киятырған көринисин бәрҳа көз алдыма келтирип жүремен. Оның өмири мени өзине тартып, тынышландырып, өзине итибарымды қаратып, дурыс бағыт-бағдар көрсеткен еди. Өзимниң өмирлик жолымда, сапарымда жүрип баратырғаным басқалар ушын үлги бола ала ма? Ямаса олар маған қарап, мениң өмиримди дым астан-кестенлик, дым тез ҳәм өзимшил болғанлықтан үлги етип алыўды қәлемей ме? Усы өмирлик саяхатымда берилетуғын мүмкиншиликлерди тийимли пайдаланып атырман ба? Мен Ийса менен жүргендей басқалар да мениң менен жүриўди қәлейме?
60-күн – Мухаддес Жазыўларды жеккелендирип, оларды түрлендириў
Мухаддес Жазыўларға деген қарым-қатнасыңызды жанландырыўдың бирден-бир тийимли жолы – бул ондағы аятларды жеккелендирип, оларды түрлендириў. Өзиңизге керек аятты таңлаў ушын келеси көрсетпелерди көрип шығайық:
• Ол аят сизиң өмириңизде жийе ушырасатуғын аят болыўы керек.
• Ол аят сизге жийе жубаныш болатуғын, мәниси бар аят болыўы керек.
• Ашыўланыў, уўайымлаў ямаса тәкапбарлық сыяқлы жағымсыз сезимлер менен гүресиўге арналған аят болыўы керек.
Өзиңизге керек аятты таңлап алғаннан кейин, оны бир неше мәрте асықпай оқып шығың. Оның мәниси жағынан бир сөзлер ҳәм сөз дизбеклерине көзиңиздиң түсетуғынына дыққат аўдарың. Дәптериңиздиң ҳәр бир жолына аяттағы бир сөзди ямаса сөз дизбегин жазып қойың; сол жазған сөзлер ҳәм сөз дизбеклеринен кейин еки ямаса үш жолды бос қалдырып қойың, ол жерлерге аятты өз сөзиңиз бенен қалай түсингениңизди жазатуғын боласыз.
Аяттан таңлап алған сөзлерди өзиңиздиң жағдайыңызға қарай жеккелеп, өз сөзиңизди қолланып, ҳәр бир сөйлемди қайтадан жазып шығың. Исениўшилерге қатнаслы «сиз» ямаса «биз» сөзлерин көргенде, ол сөзлерди өз атыңыз бенен алмастырың. Ал егер «сынақ» ямаса «гүна» сыяқлы сөзлер ушырасатуғын болса, оларды өзиңиз дус болған жағдайыңыз бенен сыпатлап жазып қойың.
Егер сөзлердиң мәнисин билмейтуғын болсаңыз, онда тез алмастырыўды қолланып көриң. Сөзлердиң бир жолдан екинши жолға алмасып турғанына көз жеткериң. Сизиң жазатуғын соңғы сөзиңиз жуўмақлаўшы ойды шығаратуғын сыпатламасы болғаны мақул.
Енди сизге ашылған ҳақыйқаттың ҳәр түрли қырлары туўралы ой жуўыртың. Қудайдан нени билиўди қәлейтуғыныңыз ҳәм оны өмирде қалай қолланыўға болатуғынын көрсетиўин сораң.
61-күн – Електен өткериў
Шәкирт тәрбиялаўдағы тәжирийбеме көз таслаған ўақтымда шәкиртлеримниң руўханый болып, жәмәәт жетекшилерине шекем өскенин көргенде қатты қуўанаман. Тимофейге жазылған 2-хат 2:2-аятында айтылғанындай әжайып қуўанышлы күнлер көп болады.
Соның менен бирге өзимниң көп ўақтымды, күшимди жумсаған, бәрҳа дуўамда болған шәкиртимниң Ийемизден кетип, Оны усы әлемниң тиришилигине алмастырғаны сыяқлы өкинишке толы күнлер де аз болмады. Сол ўақытларда бар жубанышым Мухаддес Китап болған еди. Бул маған Яҳуданы еске түсиреди. Павелдиң Димастан (Тимофейге жазылған 2-хат 4:10-аятында олардың гүнакар дүньяны сүйгенликтен Ийемизден бас тартқанлары туўралы жазылған) ҳәм және басқалардан кеўили қалған. Бирақ мен ушын ең зәрүр аят – Юхан жазған Хош Хабар 6:66 еди. Ийсаның көплеген шәкиртлери енди оның изинен ерген жоқ! Олардың кетиўи қайтымсыз болды. Олар ҳеш қашан қайтып келмеди. Не деген өкинишли!
Ийемиз бизлерди Өзине хызмет етиўге шақырғанда, бултсыз аспан ҳәм қыйыншылықсыз жолға бағытлайтуғынын ўәде етпеди. Шәкирт таярлаў жолы – аўыр жол. Ийса Масих – бизлердиң жетекшимиз ҳәм жол көрсетиўшимиз. Шәкирт таярлаў жолына шақырылғаннан соң, оның өзинше қуны бар екенин умытпаған жөн болады. Аўа, бизлер шәкирт тәрбиялаў ушын алды менен өзимиз шәкирт болыўымыз керек. Бизлер өзимизде жоқ нәрсени бере алмаймыз. Егер Ийса, Павел ҳәм басқа да көплеген күшли устазлардың шәкиртлери қалдырып кеткен болса, онда бизлер менен де солай болмайды деп ким айтты?
Демек шәкиртлик жол ортада таслап кететуғын адамларға қатнаслы бизлер устанатуғын шебер жетекшилиги анық. Бул туўралы Юхан жазған Хош Хабар 6:67-аятынан баслап сол баптың соңына шекем жазылған аятларында айтылады. Ийса буған қалай жуўап берди? Ол шәкиртлерин таярлаўды даўам ете берди. Оны тоқтатыў мүмкин емес. Ал сиз не?
62-күн – Бәрҳа таяр болыў керек
Хош Хабарды бөлисиў мүмкинлигиниң пайда болғанына тақ қалып, мен иркилместен Мухаддес Китабымды излеп, жол қалтамды ақтарыўды басладым. Танысыўдан басланған түски ас көп ўақыт өтпестен әҳмийетли нәрсеге айналды. Мениң алдымда отырған мына жас жигит Қудай менен қарым-қатнасты излеп жүргенин анық түсиндим. Ақыр-ақыбет жол қалтамнан өзимниң Мухаддес Китабымды тапқаннан соң мен Женядан Римлилерге жазылған хаттың 6:23-аятын оқып бериўин сорадым. Ол оқып атырған ўақытта аят түсиникли болыўы ушын көпирдиң сүўретип соқтым. Бизлер Қудай менен қарым-қатнаста болыўдың нени билдиретуғынын талқыладық, ол Масихты өзиниң Қутқарыўшысы ҳәм Ийеси ретинде қабыл етиўге нийетин билдирди.
Сол гүз айының түски ўақтында Женя менен болған усы бир нәрсе бизлерге не ушын бәрҳа сораўларға жуўап бериўге таяр болыўымыз керек екенин көрсететуғын әжайып мысал болды: «Сизлердеги үмит ҳаққында сораған ҳәр бир адамға жуўап бериўге ҳәмме ўақыт таяр болыңлар» (Петрдиң 1-хаты 3:15б). Мен көп мәрте Хош Хабарды басқалар менен бөлисемен деп нийет етип шығатуғын едим, бирақ усы ҳәрекетлеримниң ҳәммеси тек ғана дән себиў менен бирдей болды. Бул сапары мен бөлисиўди жобаластырмаған едим, бирақ күтилмеген жерден өзлигинен усындай әжайып имканият пайда болды. Усыған шекем ислегенлеримниң ҳәммеси мени усы бир тосаттан болған ушырасыўға таярлағанын түсиндим.
Қудай мени мийрими менен Женяның жүрегинде басқалар исеним туқымын сепкен дәнлердиң жемисин жыйнаў ушын пайдаланды. Усы бир өмирден алынған мысал бизлерге Масихтың избасары болыў туўралы бәрҳа үгит-нәсият етиўимиз керек екенин, түски асқа баратырған болсақ та бәрҳа таяр болыўымыз керек екенин есимизге түсиреди!
63-күн – Масихқа еликлейтуғынлар
«Сизлерди усылай жақсы көрип, сизлерге тек Қудайдың Хош Хабарын емес, ал өз жанларымызды бериўге де қайыл едик. Себеби сизлер бизлер ушын соншелли қәдирли едиңиз» (Салоникалыларға жазылған 1-хат 2:8).
Өмирлерин бөлисиў арқалы шәкирт таярлаў: Павел, Сила ҳәм Тимофей болған сол ўақытта бул атама енгизилмеген болса да, олар оның пайда болыўына түртки болды. Бул аятта Павел Салоникалыларға олардың қалай шәкирт болғанын еслерине салады. Олар әпиўайы сөз бенен үйретип қоймастан, ал өз өмирлери менен де бөлискен еди. Салоникалыларға жазылған хат 5-бабында олардың арасында өзлериниң өмир сүргенлери туўралы айтады. Ондағы мақсети салоникалыларға олардан тәлим алып, Масихқа еликлеўлери болды.
Павел олардың қалай шәкирт болғанын сүўретлеў ушын үш сөзди ғана пайдаланды. Оларды жигерлендирди, жубатты ҳәм өз өмирин Қудайға ылайық қылыўға шақырды.
Павел, Сила ҳәм Тимофей Масихтың өмирин үлги қылды. Олар өз өмири менен бөлисиў арқалы шәкирт тәрбиялаў туўралы әжайып сабақларды берип кетти. Олардың арасында өмир сүргенликтен, оларды жақсы билди. Оларды жақын билген сайын, руўхый басламадағы келеси қәдемди басыўда қалай жәрдем беретуғынын анықлай алды.
Аўа, өмири менен бөлисиў арқалы шәкирт тәрбиялаў – бул жан-тәни менен берилиўди, ўақытты арнаўлы бөлиўди талап етеди, бирақ деген менен өзим буның ҳәммеси усындай қурбанлыққа турарлық екенин айтыўды қәлеймен. Павел өз өмири арқалы биреўди Масихқа еликлеўге шақырыў нағыз «қуўаныш» деп айтқанда дурыс айтқан екен.
64-күн – Шәкирт өзин ылайықлы түрде усламаған ўақытта
Сизлерге өзин ылайықлы түрде услай алмайтуғын туўысқаныңызды дүзеткен унай ма? Өзим ҳеш нәрсе айта алмайман, бирақ мәсләҳәт бериў бизлердиң устазлық тәртибимиздиң бөлеги болып табылады; Мухаддес Жазыўлар басқа исениўшилерге қарсы тура алыўымыз ушын оларды шын жүректен жақсы көриўге шақырады. Тимофейге жазылған 2-хат 3:16-аятында төрт сөз арқалы Қудай жолында руўхый қәлпимизге келиўдиң тийкарлары сыпатланған екен.
Тәлим бериў. Биреў менен қарсыласпастан алдын сораў бериң: Ол шәкиртликтиң не екенин биле ме? Ал егер биреў жойқын сынға алса, онда оннан «Мухаддес Китаптағы сыный руўх туўралы илимди түсинесиз бе?» – деп сораң. Егер сиз сол адамның бул туўралы ҳеш қандай түсиниги жоқ екенин көрсеңиз, онда сол адам менен Мухаддес Китаптағы әҳмийетли ҳақыйқатларға қысқаша түсиник берип кеткениңиз жөн болады.
Әшкерелеў. Бул сөз әшкерелеўди ямаса исендириўди билдиреди, бәлким келеси сапары: «Мениң мына бир көрген нәрсемди айтыўға рухсат бересиз бе?» – деп сорағанда, егер ол адам «яқшы» десе, өзиңиздиң айтатуғын ойыңызды даўам ете бериң. «Бәлким қате еситкен шығарман, бирақ сизиң топарға жаңадан келген шәкирт туўралы бир неше аўыр сөзлер айтқаныңызды көрдим. Бул ҳәрекетиңиз Мухаддес Жазыўда жазылғанға сәйкес келмейтуғын сыяқлы. Мениң не айтажақ болғанымды түсиндиңиз бе?» – деп сораң.
Дүзетиў. Дүзетиўдиң жақсы жағын алың: «Мен де гейде қопаллық көрсетиў менен гүресемен. Биреўлер туўралы айтыўды өмиримизден алып таслаўға қалай қарайсыз?».
Әдилликке тәрбиялаў. Демек Мухаддес Сөзди дурыс тәрбия бериўге, жасампазлыққа үйретиўге ҳәм руўхый өмирлерин беккемлеў ушын қолланың. Нәтийжеси әсте болады, бирақ соңында масихыйлыққа талпыныў болады.
Қарсыласыў тәўекелликти талап етсе де, ол миннетли деп есапланбайды. «Бир-биримизге деген ескертиўди», Мухаддес Китапта берилген көрсетпелерге сәйкес «ҳақыйқатты сүйиспеншилик пенен айтыў» арқалы иске асыра алатуғынымызды билгениңиз жөн.
65-күн – Жасырын ғәзийнени излеў
Тосаттан жақын достым маған ақшалай саўға берген еди. Ҳәптениң астан-кестен күнлери болғанлықтан саўғаны кейинирек банкке апараман деп жобаластырып асхананың столына қалдырып кеткен едим. Үйге қайтып келсем достымның берген саўғасы орнында жоқ. Үйдиң барлық жерин көрип шықтым, бирақ ҳеш жерден таппадым. Қатты уўайымладым.
Ҳәммемиз де өмиримизде бир нәрсени жоғалттық, ол нәрсе қымбат болғанлықтан оны излеп табыў ушын барлық күш-жигеримизди саламыз. Сулайманның ҳикметлеринде өзимизге қымбат нәрсени излейтуғынымыз туўралы айтылады.
«Оны гүмис киби излеп, көмилген ғәзийне киби ақтарсаң, сонда сен Жаратқан Ийеден қорқыўдың не екенин түсинип, Қудайдың ким екенин билесең» (Сулайманның ҳикметлери 2:4,5).
Усы үзиндиде айтылып турған нәрсе – даналық. Оны қаяқтан табамыз? Оны тек Қудайдың Мухаддес Сөзинен ғана таба аласыз. Бизлер пүткил үйимизди ақтарып жоғалтқан затымызды ғәзийнени излегендей излеп шығамыз, бирақ неге бизлер Мухаддес Китаптың руўхый ғәзийнесин излеўге умтылмаймыз? Мухаддес Китаптан жасырын ғәзийнени излеў ушын азмаз ўақыт бөлиўди умытпаң.
Кешке қарай қоқыс жыйнаўшының қоқыс қутысының бирин босатпағанын көрдим. Бирден сол қоқыс қутысының ишин ашып қараўды басладым, таң қаларлысы, достымның берген әжайып ақшалай саўғасын соның ишинен таптым. Қатты қуўанып кеттим ҳәм Ийемизге бирден миннетдаршылығымды билдирдим!
Бирақ ең баслысы Ийемиздиң бизлерге арнап қойған Өзиниң әжайып, өмир бериўши ғәзийнелери бар екенине қуўанышлы болайық. Ал сиз усы ҳәптеде Қудайдың Мухаддес Сөзин қаншелли бар интаңыз бенен оқыйсыз?
66-күн – Ийемизге бойсыныў ушын ўақыт таппай атырсыз ба?
Қудай ҳәр биримизге Өзине бойсындырыў ушын айрықша мүмкиншиликлерди усынады. Әлбетте, өз жобаларымыздан бас тарта аламыз ҳәм Оны барынша анық тыңлаў ушын келеси ҳәрекетлерди орынлағанымыз мақул болады:
Тыңлаўға шынығың. Өзимниң жататуғын бөлмемде тыныш ўақытта Қудайды тыңлаўға шынығаман, өйткени усылай ислеў арқалы бул әлемде Оның даўысын таный алатуғын боламан.
Ҳадал болың. Гейде ҳеш нәрсеге бойсыныўды қәлемей, өз қәлегенимди ғана ислеўди ойлайтуғын ўақытларым болады. Бундай ўақытта өз сезимлеримди Қудайға ашық түрде айтсам, Оның даўысын еситиўге мүмкиншилигимди оннан сайын арттырыўым мүмкин.
Басқалардан айрықша болыўға таяр болың. Гейде бойсыныў бир түрли болып көринеди. Марта сыяқлы көпшилик адамлар табысқа жетиўимиз ушын көп жумыс ислеўимиз керек деп есаплайды. Өз ўазыйпаларымызды артықша орынлаймыз, себеби бул басқаларға тәсир етиўи мүмкин. Егер бизлер бос болып қалсақ, басқалардың бизлерди жалқаў ямаса руўхый надан, ҳеш пайдасы жоқ деп ойлаўынан қорқамыз. Бирақ егер мен ҳәр мәўрит сайын Қудайға бойсыныўды қәлесем, онда Аспандағы Әкемиздиң маған қалай ҳәрекет етиў керек екенимди, нени айтыў керек екеним туўралы беретуғын барлық көрсетпелерин миннетли түрде орынлайтуғын боламан. Ийемиздиң басшылығы сизлерге ямаса басқаларға бир түрли болып көринетуғынынан қорыққаныңыздан қанша мәрте «яқ» деп айттыңыз? Неше адам Елазардың өлип атырғанын билип, Ийсаны және еки күн қалғанда Оның Өзин бир түрли сезиндириўге ҳәрекет етти? Әлбетте, буны Мариям ҳәм Марта басында түсинбеген еди. Сол сыяқлы бойсыныўшылық гейде бизлерге жат болып көриниўи мүмкин.
Бизлердиң баслы ўазыйпамыз – гейде сезимлеримизге ерк берместен, ҳәр мәўрит сайын Ийемизге бойсыныў; сол бойсыныўшылық ўақытларды Ийемизди тәрийиплеўге арналған реңли гилемге тоқыўымыз керек.
67-күн – Лаўазымлық көрсетпелер
Топардың бир қәлипли ҳәм тийимли жумыс ислеўи ушын ҳәр бир ағзаның өз ўазыйпаларын алдын-ала билгени әҳмийетли болып табылады. Өйткени усы ўазыйпаларға сәйкес ҳәр бир топар ағзасы басқалардың одан не күтетуғынын жақсы түсинетуғын болады.
Жәмәәт те топар болғанлықтан, Қудай бизлерге Ефеслилерге жазылған хат 4:11,12-аятларында жәмәәттиң ўазыйпаларына керекли көрсетпелерди береди. Тийкарынан: шопан устазлық етиўи керек, ал жәмәәт ағзалары оқыўға деген талпынысы бар, бәрҳа таяр жүретуғын, тапсырылған жумыс жүклемесин тийимли ислейтуғын шәкиртлер болыўы керек.
Ҳақыйқый өмирден алынған ўақыя: бир адамға жәмәәттиң шопаны болыўға усыныс түскен еди. Ол адам сол жәмәәтке барып, өзиниң әжайып ўазын айтып, жәмәәт ишиндеги жағдайды бақлағаннан кейин усыныстан бас тартты. Неге деп ойлайсыз? Сол жәмәәт ағзаларының өзлерин тек көрермен ретинде услайтуғынын көрди. Олардың баслы әдети шопанның атқаратуғын хызметин бақлап, оны өз-ара сынға алыў еди. Оның усы айтқан пикирин жәмәәт жыйналысында жариялаған ўақытта айырым жәмәәт ағзалары: «Буны айтыўға қалай батылы жетти!» – деп ашыўдан жарылып кетейин деди. Бирақ арасынан айырымлары орнынан турып, бул адамның дурыс айтқанын мойынлаған ўақытта ашыўдың толқыны пәсейиўди баслады. Олар биригип дуўа етип, тәўбеге келгеннен кейин өзлериниң сол адамға мүтәж екенин түсинип, қайтадан қоңыраў қылып, оның сол жәмәәттиң шопаны болыўын өтинип сорады. Ол келисим берди. Жәмәәт ағзалары шопанның әжайып таярлығына бойсынған ўақытта сол жәмәәт көп жарылқаў ҳәм пәтияға ийе болды.
Ефеслилерге жазылған хаттың 4:11,12-аятларын оқып шығың. Бул аятта жазылған сөзлер ўазыйпалар дизими ямаса берилген усыныслар емес екенине дыққат аўдарың. Бул аятлар Қудайдың көрсетпелери менен берилген ҳәр бир жәмәәтти дурыс қурыўдағы баслы гилт болып табылады. Әпиўайы көрермен болыўды тоқтатып, шәкиртлик қатнасты қабыллаўға ўақыт келди, солай емес пе? Ҳәр бир ағзасы өз ўазыйпасын билген жәмәәт ғана әжайып жетискенликлерге жете алады.
68-күн – Айтыў
Адамның басына түсетуғын ең аўыр жаза ямаса жанын қатты қыйнайтуғын аўыр жарақат – бул оның басқаларға керексиз, тасланды болып сезиниўи ямаса шетлетилип қалыўы болатуғын шығар. Адамға айырылысыў ҳәм ажырасыўдың аўыр болатуғыны да сонлықтан. Айырым жағдайларда ата-аналарының бәрҳа урыс-қағысларына, жәнжеллерине ямаса ажырасыўына гүўа болған балалар билмесликтен өзлерин ҳеш кимге керек емеспен деген жуўмаққа келиўи мүмкин.
Бирақ биреўге керексиз ямаса тасланды болып қалыўға қарсы гүресиўдиң жолы ретинде «бир-бири менен бөлисиў керек» деп айтар едим. Бул жерде Ийшая 62:2b-5-аятларына дыққат аўдарғаныңызды қәлеймен, өйткени бул Қудайдың Өзиниң таңлаған халқына арнаған сөзлериниң ишиндеги күшли үзиндилериниң бири: «…Сен Жаратқан Ийениң Өз аўзы менен қоятуғын, таза ат пенен аталасаң. Сен Жаратқан Ийениң қолындағы гөззаллық гүлтажы, Қудайыңның қолындағы патшалық тажы боласаң. Енди саған «Тәрк етилген», деп айтпас, жериңди «Қаңырап қалған», деп атамас. Бирақ саған «Сүйиклим», жериңе «Келиншегим», делинеди. Себеби Жаратқан Ийе сени сүйеди, жериң де хожалықлы болады… Қудайың да сен ушын қуўанады».
Адамға Қудай туўралы айтпастан бурын, ең алды менен сол адам менен сөйлескен мақул болады. Ийса: «Мениң қойларым даўысыма қулақ асады. Мен оларды билемен, олар Мениң изиме ереди» (Юхан жазған Хош Хабар 10:27), – деп айтты. Бүгинги күнниң өзинде Ийса Масих бизлер менен сөйлеседи. Егер қулақ салып Оны тыңласақ, Ол тек бизлерге ғана емес, соның менен бирге бизлердиң атымыздан да сөйлей алады. Ол бизлерди төгилген қаны менен сатып алды ҳәм бизлердиң атларымызды Өзиниң алақанына ойып жазып алды (Ийшая 49:16).
Усындай қәўипсизликте болыў сизге унай ма?
69-күн – Кишкентай көзлер ҳәм қулақлар
Үлкен баламның инисине қандай да бир әҳмийетли ҳақыйқатты түсиндириўди баслаған ўақытта басын бир тәрепке қыйсайтып туратуғын көринисин жақсы көремен. Ол әдетте өзиниң «ересек» даўысы менен жақында меннен үйренген нәрсени сөзбе-сөз жийе қайталап инисине айтып береди. Айтып болғаннан кейин мен тәрепке күлимсиреп қарап, көзлери менен: «анажаным, сениң айтқанларыңды түсиндим. Мен сениң айтқанларыңды еситтим» дегендей болады.
Күйеўим екеўимизде балаларымыздың жүреклерин жақсылыққа толып өсириўге үлкен мүмкиншиликлер бар болды. Себеби усылай ислеў арқалы балаларымыздың өмирлерин жақсы тәрепке бағытладық. Өмирдеги ең үлкен жетискенлигим – Ийсаны жақсы көретуғын, ҳадал өмир сүретуғын, даналыққа умтылатуғын ҳәм әтирапындағы адамларды жақсы көретуғын еки адамды тәрбиялай алғаным деп айтқан болар едим.
Балаларыма Қудайдың ким екенин, Оның оларды қаншелли жақсы көретуғынын ҳәм Оның олардың өмирдеги мақсетин түсиндире алыўым ушын ең алды менен, Қудайдың ким екенин, Ол мени қаншелли жақсы көретуғынын ҳәм Оның мениң өмирдеги мақсетим қандай екенин билиўим керек болды. Расын айтсам, баларымды бәрҳа қорқынышта услап, қорқынышта өмир сүриўге үйретиў аңсатырақ болар еди. Бирақ солай ислеген болсам, онда бул ҳәрекетим балаларыма руўхый зорлық ислегеним менен тең болып табылады.
Кишкентай көзлерди өзиме қаратып, қулақларын мени тыңлатыў әлбетте аңсат болмады. Бәрҳа «жеткиликсиз ҳәрекет етип атырман, нийетим дурыс емес, Интернетте дым көп ўақыт өткерип атырман, өз үйимди тазалықта тута алмайман» деген исенимсизлик айналысына жийе түсип қалатуғын едим. Бирақ, шүкир, Қудай мениң ҳадаллығымды баҳалайды, және бир мүмкиншиликти береди ҳәм мен арқалы не ислеп атырғанын көрсетиўге ҳәрекет етеди.
70-күн – Руўхый өмириңизди бәрҳа таллап отырың
«Қудай менен қарым-қатнасымды жаңартыў ушын ҳәм мәнисли қылыў ушын не ислеўим керек?» деген сораў сизде пайда болыўы мүмкин. Бул ушын мына берилген бир неше ойларға дыққат аўдарып көриң:
Жүрегиңиздиң түпкирин тексерип көриң. Мына шаўқымлы өмирде өз гүнаңызды мойынламаған ўақытларыңыз болды ма? Азмаз иркилип, Забур 139:23,24-аятларды оқып, дуўа еткениңиз мақул.
Ойланбастан дәл ҳәзир ҳәрекет етиң! Қудайдың сизди анық бир ис-ҳәрекетти орынлаўға неше мәрте ийтермелегенине қарамастан, Оның айтқанын орынламаған ўақтыңыз болды ма? Бәлким кейинге қалдырмай, Ийемиздиң буйырған нәрсесин орынлайтуғын ўақыт келген шығар.
Күнделикли руўхый азық табыў. Қудайдың Мухаддес Китабын күнде ашып, Оның сиз бенен сөйлесиўине мүмкиншилик бердиңиз бе? Ийемиздиң сиз бенен күнде сөйлесиўди қәлейтуғынын билип жүриң! Өзиңиз итибарға алмай жүрген Мухаддес Китапты оқыйтуғын ўақыт келген шығар.
Өмириңиздеги теппе-теңликти бәрҳа тексерип отырың. Өмиримизде болатуғын теңсизлик бизлердиң кесиримизден болыўы да мүмкин. Сонлықтан өзиңиздиң күнделикли дизимиңизди тексерип көриң, бәлким руўхый өмириңизде әҳмийетли болып есапланатуғын (мысалы, ибадат етиў, ораза тутыў, қарым-қатнас қурыў, Хош Хабарды жәриялаў ҳ.т.б) нәрселерди орынламай жүрген шығарсыз? Күнделикли өмириңиздеги ис-ҳәрекетлерди қайтадан көрип шығыўдың ўақты келди.
Тынышлықты сақлаң. Имканияты барынша қоршаған орталықтың шаўқымынан өзиңизди аўлақта услаң. Сөйлемеўге ҳәрекет етиң, сол ўақытты Қудайға бағышлаң ҳәм оны муқыятлы түрде тыңлаўға ҳәрекет етиң. Мени таң қалдырған бир нәрсе, жәмәәттеги руўхый әмелиятларда азанға аўқаттан кейинги сағатты «үнсизлик ўақты» деп айтады. Сол ўақытта ҳеш кимге сөйлеўге болмайды! Өйткени бул Қудайға пүткил дыққатымызды қарататуғын ўақыт.
Масихыйлық өмириңиз бәрҳа қайта көрип шығыўыңыз керек. Қудайға алғыс айтып, Оны мақтаўға себеп болатуғын өмириңиздеги Ол ислеген нәрселердиң ҳәммесин жийе есиңизге түсирип турың.
71-күн – Устазлық қылыўдағы сапар
Елши Павел устазлық қылған адамлардың руўхый жолда қандай тосқынлықларға дус болатуғынын жақсы билди. Өзиниң елшилик сапарларында бәрҳа Барнаба, Сила ҳәм Луқа сыяқлы шериклери қасында болды. Әлбетте, олар оны жигерлендирип, исенимин күшейтиўге күш беретуғын еди. Усы ўақытқа шекем ол Ийемиздиң жолында басқа адамларды шәкирт қыла алатуғын адамларды таярлады.
Және бир мысал ретинде Тимофейди айтып кетиўге болады. Ол Лустраға қарай сапар шеккенде, Павел усы бир келешеги жарқын жас жигит пенен ушырасып, оны өзи менен бирге сапарда жолдасы болыўға шақырып, оны сүннет еткен еди. Тимофей Павел ушын «исенимдеги ҳақыйқый улы сыяқлы» болды, соның менен бирге ол Тимофейдиң Ефеслилер ушын жәмәәт шопаны болатуғынына исеним артты (Елшилердиң ислери 16:1-3; Тимофейге жазылған 1-хат 1:2,3).
Өмири ақырына жақынлағанда Павел өзиниң жас избасарына басқалар менен бирге саяхатын даўам етиўди буйырды: «Көплеген гүўалардың алдында меннен өзиң еситкен сөзлерди исенимли адамларға жеткиз. Сонда олар да басқаларға үйрете алады» (Тимофейге жазылған 2-хат 2: 2) – деген еди.
Жақында бундай сапардың бүгинги күнде қандай көринис алатуғынын көриўиме мүмкиншилик пайда болды. Ер адамларға арналған бир ис-шарада Петр өзиниң жәмәәтиндеги Виктор исмли адамға қалай устазлық қылғанын бөлисти. Усыдан кейин Виктор шәкиртликтиң арқасында устазлық етиўге таяр болғанын, бул ушын усыған мүтәж исениўшини устазлық қылыўға таяр болғанын, бул ушын усыған мүтәж исениўшини излеўге туўра келгенин айтып, Игорь исмли адамды шақырды. Ал Игорь ҳәзирги ўақытта жас өспиримлердиң өмирлеринде қалай устазлық қылып атырғанын бөлисти.
Сонда мен олардан: «Не ушын бундай сапарға шықтыңыз?», – деп сорадым. Сол ўақытта Петр де, Виктор де, Игорь де бир адам сыяқлы: «Қудай бизлерге шәкирт таярлаўды буйырады!» – деп жуўапларын берди.
72-күн – Әўметсизликтиң екинши тәрепи
Бизлер ҳәммемиз қәтелесемиз, бирақ сол қәтеликлеримиздиң бизлерди жоқ қылып жибериўине жол бермеўимиз керек. Мысалы, Петр Ийсадан бас тартқанда әўметсизликке ушырады. Бирақ кейинирек бизлер Мухаддес Руўхқа толы, қайсар, батыл, усы ўақытқа шекем айтылған ең күшли Хош Хабарды жәриялаған Петрди көремиз (Елшилердиң ислери 2:14-41). Ийса Петрдиң сатқынлығына қалай жуўап берди? Қайта тирилген Масих Юхан жазған Хош Хабардың 21-бабында Петрдиң хызметин қайтадан қәлпине келтиргени туўралы айтылады.
Ал Қудай бизлердиң әўметсизликлеримизге қалай жуўап береди? «Ол сүрниксе де, жығылмас, Жаратқан Ийе қолынан услап қалар» (Забур 36:24). Иврит тилиндеги «сүрнигиў» сөзин «әўметсизликке ушыраў» деген сөз бенен теңлестириўге болады. Қудай ҳеш қашан бизлерден бас тартпайды. Әўметсизликке ушырағанымыз бенен, жолы болғыш емеспен деп өзимизди атаўдың ҳеш бир себеби жоқ.
Ийсаның сизлерге не айтып турғанын еситтиңиз бе? Ол: «Мен сениң аўыр ўақытлардан өтетуғыныңды билемен. Бундай ўақытларда сен ушын өмир питкендей болып көриниўи мүмкин. Бирақ мен сени қәлпиңе келтириў ушын емес, ҳәлсизлигиңе күлиў ушын емес, гүнаңды ақлаў ушын да емес, ал Мен сениң қасыңда болып, қоллаў көрсетиў ушын келемен. Әўметсизлик деп есаплайтуғын нәрсени мен саған Өз күшимди көрсетиўдиң мүмкиншилиги деп қабыл етемен. Кемшилик деп есаплайтуғын нәрсеңди Мен Өз мийримимди сезиўиңниң мүмкиншилиги деп қабыл етемен. Мен сениң әўметсизлигиңниң жетискенликке айналыўына мүмкиншилик бердим. Енди таңлаў өз еркиңде», – деп бизлерге жуўап береди.
73-күн – Күш – бирликте
Маған мына бир нәрсе қызық болды.
Қудай мени напақаға шыққан, жоқары жетискенликке жеткен, өмир бойы шәкиртлик қылған адам менен ушырастырып, екеўимиздиң дослығымызды оннан сайын күшейтти. Бир күни мен оннан Қудайдың жолында усындай узақ ўақыт бойы қалай турақлы, беккем ҳәм ҳадал хызмет етиўге болатуғынын билиўди қәлейтуғынымды айттым ҳәм бул туўралы сораў бердим.
Берген сораўыма жуўап ретинде Сулайманның ҳикметлери 28:13-аятын айтты.
Онлаған жыллар алдын ол кишигирим Мухаддес Китапты оқытатуғын ер адамлар жәмәәтине қосылған екен. Бир күни гезектеги жыйналыстан кейин үйине келип, ҳаялына сол жәмәәттен кетиўди қәлейтуғынын айтты. Ол бирден оған «яқ» деп жуўап берди. «Жәмәәттеги жигитлер менен ушырасыўдан кейин үйге бәрҳа көтериңки кейпиятта келесиз. Жәмәәтти таслап ҳеш қаяққа кетпейсиз!» – деди ҳаялы.
Ол сол жәмәәтте қалды.
Әсте-ақырын жәмәәт өзгериўди баслады. Ер адамлар өзлериниң жарақатларын, ҳәлсиз тәреплерин, ҳеш ким билмейтуғын ишки гүреслерин ашып, бет перделерин шешиўди баслады. Бир жигит мақтаншақлық пенен гүрессе, басқасы ашыўшақлық пенен гүресип жүр. Және биреўи уятсыз сүўретлер менен гүресип атырған болса, екиншиси тамыры тереңге жайылып кеткен өз-өзине кеўли толмаўшылық пенен гүресип атыр екен.
Сулайманның ҳикметлери 28:13-аят олардың машқалаларының ҳақыйқый көриниси еди. Олар бәрҳа ушырасыўға, бир-бири менеи ашық болыўға, бир-бирине дуўа етиўге, бир-бирин жигерлендириўге миннетлеме алды. Өз-ара бөлисетуғын мағлыўматларды сыр сақлаўға ўәделести. Бирақ арасында тартысып қалыўы да мүмкин болған екен, өйткени олардың ҳәр бири өзиниң ҳәлсиз тәреплери менен гүресип атыр еди.
Сол жәмәәт ағзалары 40 жылдан аслам ўақыт бойы бәрҳа ушырасып турады ҳәм қайтыс боламан дегенше ушырасып турыўға ўәделескен екен. Сол жигитлердиң бир-бирине есап бериўи, жигерлендириўи ҳәм қоллаўы – мениң напақаға шыққан шәкиртлик достымның өмир бойы Қудайдың жолында болыўының баслы себебине айналған екен.
Сулайманның ҳикметлери 28:13-аятына сәйкес жәмәәт қурыўдың ямаса излеп табыўдың ўақты келди, солай емес пе? Өзиңиз көз алдыңызға келтирип көриң, сондай жәмәәттиң ағзасы болыў сизиң руўхый өмириңизде Қудайдың жолында ҳадал болыўыңыздың күшли тирегине айналады деп ойламайсыз ба?!
74-күн – Сиз еле де руўхый өсип атырсыз ба?
Бизлерге Петрдиң 2-хаты 3:18-аятында былай деп буйырылған: «Ийемиз ҳәм Қутқарыўшымыз Ийса Масихтың мийримине бөленип, Оны билиўде өсип барыңлар. Ҳәзир ҳәм мәңгиге Оған даңқ болсын!». Сонда бизлер руўхый өсиўимиздеги жетискенликлерге қол жеткергенимизди қалай билемиз?
Руўхый өсиў дәрежеңизди анықлаўға ҳәрекет етиў – емен терегиниң қаншелли өскенине қараў менен тең – дәл ҳәзир оның өсип атырғанын көре алмайсыз, бирақ оны бурынғы ҳалы менен салыстыра аласыз. Төменде берилген 10 сораў сизиң қаншелли дәрәжеде руўхый өскениңизди анықлаўға жәрдем береди. Бул сораўларды соңғы 6 – 12 айдағы өзгерислерди баҳалаў ушын қоллана аласыз.
Сиз Қудайға көбирек умтылып атырсыз ба?
Сиз басқалар ушын жийе өзиңиздиң қәлеўиңизди, жобаларыңызды ямаса өз ҳуқықларыңызды қурбан етип, әтираптағы адамларға деген терең сүйиспеншиликти сезесиз бе?
Сиз Қудайды билгенликтен сезимтал бола басладыңыз ба?
Сиз Қудайдың Мухаддес Сөзин жийе басшылыққа алатуғын болдыңыз ба?
Сизди басқалардың физикалық ҳәм руўхый мүтәжликлери көбирек тәшиўишлендире ме?
Сизди Жәмәәт ҳәм Қудайдың Патшалығы туўралы ойлар мазалай ма?
Сиз ушын руўхый сабақлар әҳмийетли ме?
Өзиңиздиң гүна ислейтуғыныңызды мойынлайсыз ба?
Сиз басқа адамларды бурынғыдан да тез кеширетуғын болдыңыз ба?
Сиз Аспандағы Мәңгилик өмир ҳәм Ийемиз Ийса туўралы ойланасыз ба?
75-күн – Сайыңыз қурғап қалған ўақытта
«Сол ўақытта Жаратқан Ийеден Илиясқа мынадай сөз түсти: «Бул жерден кетип, шығыс тәрепке қарай жүр ҳәм Иордан дәрьясының шығысындағы Керит сайының бойына жасырын. Сен сол сайдан суў ишесең, сол жерде сени бағыўды ғарғаларға буйырдым». Илияс Жаратқан Ийениң сөзине бойсынып, Иордан дәрьясының шығысындағы Керит сайының бойына барды ҳәм сол жерде қалды. Ғарғалар ҳәр күни азанда ҳәм кеште оған нан менен гөш әкелип турды, ол суўды сайдан ишти. Бирақ бир қанша ўақыт өткеннен кейин, жерге жаўын жаўмағанлықтан, сай да қурып қалды» (Патшалар туўралы 3-китап 17:2-7а).
Гейде Қудай бизлерди сайға жибериў ушын биринши сайды қурғататуғын ўақытлар болады.
Бес жыл алдын мен өзимниң «сайымда» раўажланып жүрдим. Өзимниң хызметим арқалы пүткил әлемдеги адамларды – әскерий адамлар ҳәм шет еллик шәкиртлерди тәрбиялаўға қатнастым. Барынша өзимниң күшли тәреплеримди қолланыўға ҳәрекет еттим, бирақ ҳеш қашан өзимниң қәўипсиз сайымнан шықпағанымды түсиндим!
Кейин сайым қурғап кетти. Қудай мени жасырынып отырған қәўипсиз бөлмемнен жарық әлемге шығарды. Ҳәзирги шәкиртлик хызметим жеке тулғалық деп айтар едим. «Яқ» деп бас тартыўым ушын мен барынша ашық ҳәм батыл болыўым керек болды. Партаға отырғызып үйрете алмайтуғын шәкиртлердиң арқасында шыдамлылық ҳәм сабырлылықты үйрендим. Мен устаз ретинде ғана емес, соның менен бирге шәкирт ретинде де өстим.
Илиястың суўы қурғаған ўақытта Қудай оны мүтәжликлерин тәмийинлейтуғын жесир ҳаялға жиберди. Бизлердиң сайымыз қурғап қалған ўақытта сүрнигип, қайғыға батыўымыз мүмкин, бирақ бизлер Қудайдың ҳадаллығына исеним артыўымыз керек. Оның бизлерге беретуғын жаңа орны бизлерге керек нәрселерден болады.
76-күн – Тәжирийбелик сабақлар…
Басқаларға руўхый өсиўге жәрдем бериў ушын бир жыл көлеминде он туўысқан биригип топар қурып бәрҳа жыйналып турады. Ҳәр бир туўысқан дуўа етип жас исениўшилердиң бирин өз қанатының астына алады. Жыйналысларының басы туўысқанлардың ҳәр бири ҳәпте ишинде өзиниң шәкиртлери менен қалай жумыс ислегени туўралы баянлаўдан басланады. Бул жағдай бизлердиң көзимизди, ойымызды жанландырды, Қудайдың мийримине бөлендик. Бизлердиң бир-биримизге есап бериўимиз – шәкирт таярлаўдың сапасын арттырыўдағы әжайып усыл екенин түсиндик.
Бир жыл бойы өзимиздиң жәмәәтте Хош Хабар ҳәм шәкирт тәрбиялаў туўралы бир неше семинарлар өткердик, соның менен бирге устазлыққа таяр исениўшилерди дуўа етип жаңа адамлар менен шәкиртлик қарым-қатнас орната алыўы ушын оларды бәрҳа шақырып турдық. Ҳәрекетсизлик көрсетиўден Хош Хабарды таратыўдың ҳеш мәниси болмайды. Исениўшилер өзлерин басқаларға устаз бола алатуғынын көрсетиўден, Қудай бизлердиң жәмәәтке жаңа адамларды алып келиўди баслады. Адамлардың көпшилиги жәмәәтке диний билим ҳәм берилетуғын илим ушын емес, ал ҳақыйқый қарым-қатнастың арқасында тартылатуғынын түсиндим ҳәм жәмәәттиң дурыс бағытта баратырғанын көргениме қатты қуўанышлыман. Ибадат етиў хызметинен кейин адамлар бир-бири менен сөйлесиўге, дуўа етиўге ҳәм мәсләҳәт алыўы ушын бир неше сағатқа қалып қоятуғын еди. Шәкиртлик үйдеги топарларда да раўажланыўды баслады. Шәкиртлик исениўшилерде руўхый сыйлардың ашылыўына, оларды пайдаланыўға ҳәм өзлерин керекли сезиўине мүмкиншилик берди. Шәкирт тәрбиялаў ҳәр бир жәмәәт ағзасының өмир салтына айналған ўақытта ғана жәмәәт дурыс бағытта өзгеретуғын болады.
Шәкирт тәрбиялаў қымбатқа түседи. Сиз үйде ямаса шәкиртиңизди тез арада тик турғыза алмайсыз. Шәкиртлик ўақытты, ақшаны, гейде сизиң жүрегиңизди талап етеди. Ишип-жеў, шәкиртиңиздиң машқалаларын шешиўге жәрдем бериў – усылардың тамам болатуғын күни бола ма? Күнлердиң бир күнинде шәкиртиңиздиң басқаларды шәкирт қыла алатуғын ўақты келгенин түсинетуғын боласыз. Сол ўақытта сиз енди «руўхый ата» боласыз! Усыған шекем ислегенлериңиздиң ҳәммеси усы бир мәўритке турарлық деп айтқан болар едим!
77-күн – Егер мен қайтадан өмир сүре алғанымда
Мухаддес Китапта жетискенликлер туўралы ғана емес, ал жеке адамлар ҳәм миллетлердиң әўметсизликлери туўралы да айтылады ҳәм бул айтылғанлар бизлерге сабақ болыўы тийис. Қысқаша айтқанда, өтмиштен сабақ алыўымыз керек. Егер мен өзимниң әўметсизликлерим ҳәм қәтеликлерим туўралы сизлер менен жеңил ҳәм сыный көз-қарас пенен бөлисе алатуғын болсам, оларды қайталамаўға шақырсам, онда бул дурыс баслама. Егер мен дым болмаса бир адамға өзим ислеген қәтеликлеримниң бирин қайталамаўға жәрдем бере алсам, онда буннан артық қуўаныш болмайды.
Егер мен өз өмиримди қайтадан сүре алатуғын болсам, келеси өзгерислерди енгизиўге ҳәрекет еткен болар едим:
Қудайдың маған арнап қойған мақсетин орынлаўда батыллықты көрсетип, ҳеш нәрседен қорықпайтуғын едим.
Балаларымның балалық шағында олар менен бирге ўақтымды ибадат етиўге, руўхый тәртипке үйретиўге арнап, өмирден ләззат алыўға көбирек ўақыт бөлетуғын едим.
Мен Қудайдың бизлерге берген қүдиретли ўәделерине сүйенип, Оннан жарылқаўды бериўи менен бирге әжайып жетискенликке жетиўиме жәрдем бериўин сорайтуғын едим.
Қудайдың мийрими менен мен азғырылыўлар ҳәм гүналардан тезирек бас тартатуғын едим.
Мен сынақлар ҳәм әўметсизликлерди минез-қулқымның дүзетиўшилери ретинде қабыл еткен болар едим.
Мен көбирек адамларға жетекшилик етип, оларға сақлықты көрсетпеўин сораған болар едим.
Мен өмир бойы Мухаддес Китапты оқыў ҳәм Мухаддес Жазыўларды есте сақлаўға арналған жеке өзиме қурған бағдарламамды устанған болар едим.
Өмирлик бос ўақтымда қызығатуғын исимди ертерек таўып алар едим.
78-күн – Қыянет етиў
Устазлар өз шәкиртлерине қыянет қыла ала ма? Қыянет қыла алса қалай ислейди?
Егер устаз шәкиртине өзине тийисли ретинде қарайтуғын болса. Бул, әлбетте, ДУРЫС ЕМЕС! Петрдиң 1-хаты 2:9-аятында қутқарылған ҳәр бир адамның ийеси Қудай деп жазылған. Өйткени шәкирт тәрбиялаў қысқа ўақытлық нәрсе, сизиң баслы мақсетиңиз шәкиртиңизди руўхый өсириў ҳәм Қудайдың оған арнап берген мақсетине сәйкес хызмет етиўге жибериў ушын ғана тайынланасыз.
Өзин Қудай менен тең дәрежеде услаў. Бир ўақытлары шопаным маған Қудайдың ерки менен пәлен колледжге пәлен күни киргенимди хабарлады. Алдын ала кеширим сорайман! Аўа, ол адамның бойында Мухаддес Руўх бар, бирақ ол өзи Мухаддес Руўх емес қо. Әлбетте, өзиңиздиң шәкиртиңизди бақлап усыныслар ҳәм мәсләҳәтлер бериў жүдә жақсы ҳәм зәрүр деп айтар едим. Бирақ өзиниң ойын Қудайдың ерки менен бирлестириў – бул өзин Қудайман деп атаў менен тең емес пе?! Қойылған шегарадан өтпеўге ҳәрекет етиң.
Бизлер Масихтен үлги алғанымыздай шәкиртлеримиз де солай Оннан үлги алса екен деймиз. Коринфлилерге жазылған 1-хат 11:1.
Өз шәкиртлерине бала сыяқлы қараў. Бул жерде Павелден үлги алғанымыз жөн болады. Тимофейге Жаңа Келисим сахнасына биринши шыққан ўақытта ол устазлыққа мүтәж жас өспирим еди. Коринфлилерге жазылған 1-хаттың 16:10-аятында бул туўралы не айтылған? Тимофейдиң мәртебеси Павелсиз өзи жеке хызмет етиўге өскенлигин айтып Павел оны мақтайды. Жаңа туўылған масихыйларға бала сыяқлы қараўды тоқтатайық. Олар бизлерди еле таң қалдыратуғын болады. Бир күни олардың руўхый өсиўи ҳәм пайдасы бизлердикинен де асып түсиўи мүмкин!
79-күн – Руўхый ықбал етиў
Руўхый жетекшиликтиң ең әпиўайы анықламасы – бул ықбал етиў: яғный басқалардың Қудайға деген көз-қараслары ҳәм ҳәрекетлерине тәсир етиў. Бизлердиң пүткил әлемге деген өз көз-қарасымыз болыўы керек. Бирақ бизлер пүткил әлемге хызмет ете алмаймыз. Қудай бизлерге айрықша жуўапкершилик ретинде берген кишкене топарға хызмет етиўимиз керек.
Олар кимлер дейсиз бе? Шаңарағыңыздан – өмирлик жолдасыңыздан, кейин балаларыңыздан баслаң. Ата-анаңыз, басқа туўысқанларыңыз, сиз бенен бирге жумыс ислейтуғын адамлар туўралы не айтыўға болады? Әтирапыңызға қараң. Қудай сизге хызмет етиў ушын керек болған барлық адамларды берди. Буннан мынадай сораў пайда болады: Ийса Қудайды шәкиртлерине танытқандай, сиз де усы адамдарға Қудайды танытыўға күш салып атырсыз ба? Қудайды танытыў деген нени билдиреди?
Әтирапыңыздағы адамлар сизиң өмириңизден мухаббат ҳәм мухаддесликтиң өсиўиниң дәлийлин көриўи керек. Сүйиспеншилик – бул басқа адамды еркин қабыл етип, оның жақсылығын излейтуғын ғамхорлық. Ал мухаддеслик кишипейилликтен басланады деп исенемен. «Деген менен, Қудайдың бизлерге беретуғын (ҳарам қумарлықларға қарсы турыўға) мийрими және де уллырақ…» (Яқып 4:6). Қудай қарсы болса, ҳеш ким де руўхый ықбалын тийгизе алмайды. Бирақ Қудай мийримин Өзине бойсынғанларға молынан береди.
Руўхый жетекшиликтиң мәниси – басқаларға Қудай менен қарым-қатнас қурыўына тәсир етиў – яғный «Бизлер өзлеримиз ҳаққында жәриялап атырған жоқпыз. Ал Масих Ийсаны ҳәммемиздиң Ийемиз деп, Ийса ушын сизлердиң хызметшилериңиз екенлигимиз ҳаққында жәриялап атырмыз» (Коринф 2-хаты 4:5).
80-күн – Соңғы сөз
Өмириңиздиң соңғы мәўрити келип жетти деп көз алдыңызға келтирип көриң. Бул сизиң усы әлемдеги соңғы күниңиз ҳәм сизиң жаныңызда өзиңизди жақсы көретуғын адамлар болыў бахтына ийе екениңизди билесиз. Ҳеш кимниң де сизге олар менен бирге болатуғын ўақыттың шеклеўли екенин еске салыўының кереги жоқ. Сонда сиз оларға не айтқан болар едиңиз?
Ең алды менен Ийсаның соңғы айтып кеткен айырым сөзлерин еске түсирейик. Ийса: «Сонлықтан да барып, барлық миллетлерди Маған шәкирт қылыңлар…» (Матта жазған Хош Хабар 28:19), – деди. Ол бул сөзлерди аспанға көтерилместен алдын шәкиртлерине айтқан еди. Олар устазлық қылыўға таяр болды, өйткени Ол өмириниң соңғы үш ярым жылын оларға шәкиртлик қылыўға бағышлаған еди. Ол Өзиниң тәлимин олардың жүреклерине қалай қуйған болса, дәл солай олар да басқалардың жүреклерине жеткериўин буйырды. Оның усы айтып кеткен соңғы сөзлери бизлер ушын, Оның бүгинги избасарлары ушын қаншелли әҳмийетли? Бул дегенимиз Ийса Қудайдың Мухаддес Сөзин Өз жүрегинде устағандай бизлер де оларды өз жүреклеримизде сақлап алыўымыз керек.
«Сонлықтан да барып, барлық миллетлерди Маған шәкирт қылыңлар…» деген сөзлер сиз ушын қаншелли әҳмийетли? Усы сөзлерди өзимиздиң өмирлеримиз арқалы көрсетиў жеткиликли ме? Усы сөзлерди тийкарға ала отырып әҳмийетли шешимлерди қабыл етесиз бе? Ямаса усы сөзлерге жуўап ретинде өмир сүриў салтыңызды өзгертиўиңиз керек пе? Бир мәўритке Ийсаның айтқанын дәл орынлап, Ийса сыяқлы шәкирт таярласаңыз, сизиң өмириңиз қандай болатуғынын көз алдыңызға келтирип көриң.